نقش و رویکردهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه و آسیای میانه

کشور جمهوری اسلامی ایران به دلیل واقع شدن درمنطقه خاورمیانه با مخاطرات، چالش ها و تحولاتی عمده در محیطامنیتی خود روبه روست. خاورمیانه یکی از مناطق استثنایی به شمار می رود که هنوز هیچ گونه نشانه جدی ای از استقراراین گونه نظام امنیتی در محیط پیرامونی ایران به چشم نمی خورد•عدم شکل گیری نظام امنیتی فراگیر و پایدار و تداوم ناامنی و بی ثباتی در عرصه خاورمیانه با عوامل متعددی در ارتباط ︎است که از آن جمله، موقعیت ژئوپلیتیک خاورمیانه و منابع عظیم نفت و گاز در آن و در نتیجه، تقویت حضور قدرت هایفرامنطقه ای در محیط پیرامونی ایران، افراط گرایی، تنش های قومی، فرقه ای و تروریسم، دولت های ضعیف و شکننده وعدم اعتماد بازیگران منطقه ای به یکدیگر حائز اهمیت است•با توجه به شرایط و ویژگی های خاص منطقه خاورمیانه و تاثیرگذاری عوامل مختلف، در سطوح فراملی، ملی، منطقه ای وفرامنطقه ای در امنیت آن، هرگونه ترتیبات امنیتی موفق، مستلزم درنظر گرفتن تمامی عوامل و مولفه های فوق با رویکردیتدریجی و فراگیر است. در این نوشتار، ابتدا به الگوهای امنیت منطقه ای و چالش های امنیتی در محیط پیرامونی ایرانخواهیم پرداخت و سپس رویکرد امنیتی ایران در ابعاد و حوزه های مختلف محیط پیرامونی آن، با توجه به این الگوها وچالش ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت