تدریس خرد

آموزش پزشکی همانند آموزش در سایر رشته ها، نیازمند استفاده از روش ها و فنونی متنوع و نوین برای پرورش و آموزش مدرسان و سایر نیروهای آموزشی است. "تدریس خرد" (microteaching) تدریس در مقیاس کوچک است و تکنیکی است که در دوره های تربیت مدرس به کار می رود. در این فن دانشجویان دوره کارورزی تربیت مدرس، در یک محیط شبیه سازی شده تدریس می کنند تا مهارت های آموزشی خود را در یک محیط امن و کوچک تمرین و اصلاح کنند. علاوه بر این، تدریس خرد در آموزش دوره های ضمن خدمت مدرسان و یا دوره های بازآموزی و توانمندسازی استادان هم استفاده می شود. این فن از اواخر دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰ توسط دوایت آلن و همکارانش در دانشگاه استنفورد معرفی شد و توسعه یافت(۱) در دهه ۶۰ میلادی این تکنیک وارد آموزش پزشکی شد و از آن زمان تاکنون هم برای آموزش دانشجویان رشته های پزشکی و هم برای دوره های توانمندسازی استادان در دانشکده‎های پزشکی استفاده می شود(۲). در این روش یک محیط شبیه‎سازی شده برای کلاس درس حقیقی طراحی می شود. حاضران در کلاس، گروهی از همتایان درسطح کارآموزی رشته های تربیت مدرس هستند و فردی به‎عنوان ناظر (که اغلب مدیر موسسه آموزشی و یا مدرسی با تجربه است) بر این محیط و فعالیت‎های آن نظارت دارد. از بین گروه همتا کسی به عنوان مدرس انتخاب می‎شود و همانند تدریس در محیط واقعی، مطالب آموزشی را درس می دهد. اغلب تدریس در یک بازه ی زمانی کوتاه حدود پانزده تا بیست دقیقه اجرا می‎شود؛ هرچند که بسته به زمینه و هدف تدریس می‎تواند از ۵ تا ۱۰ دقیقه هم متفاوت باشد. تعداد افراد شرکت‎کننده در محیط شبیه‎سازی شده نیز بستگی به زمینه و محتوای تدریس دارد(۲) پس از پایان اجرا مدرس از گروه همتا بازخورد دریافت می‎کند و جلسه ی آموزشی و مهارت های تدریس نقد و بررسی و غلط گیری می‎شود. اساس و پایه‎ی این تکنیک بر مهارت‎های یاددهی-یادگیری استوار است که شامل مهارت‎های معارفه، توضیح دادن، مهارت سوال کردن، تنوع محرک، مهارت تقویت، مهارت تصویرسازی و مهارت اتمام کلاس درس است. هر کدام از این مهارت‎ها، ریزمهارت‎هایی را در بر دارد(۳و۴). هدف از این تکنیک تقویت نقاط قوت و اصلاح نقاط ضعف تدریس است. از دیگر موارد آموزشی این فن، ضبط فیلم جلسه‎ی آموزشی و بازنگری آن به‎منظور نقد و بررسی است. معمولا موضوعاتی برای تدریس انتخاب می‎شود که مدرس به آن تسلط کافی داشته باشد. نکته ی مثبت دیگر که در این فن می‎توان به آن اشاره کرد "مهارت محوری بودن" نسبت به "موضوع محوری بودن" آن است که در نتیجه اشتباه مدرس حین تدریس تاثیر منفی بر فراگیران ندارد. از نقاط قوت این تکنیک می توان به غلط گیری و کشف نقاط قوت و ضعف تدریس و تجربه تدریس در محیط امن غیر کلاس درس واقعی و ایجاد آمادگی برای تدریس در کلاس‎های درس واقعی اشاره کرد. در این تکنیک اعتماد به نفس مدرس افزایش پیدا می کند و سایر مهارت های مهم و اساسی تدریس از جمله مدیریت زمان، مهارت های ارتباطی تقویت می شود(۱). باتوجه به این که در محیط شبیه‎سازی شده تنها یک مدرس امکان تجربه ی مدرس شدن را دارد و سایر همتایان نقشی در تدریس ندارند؛ مشارکت و درگیری همه‎ی آنها در تدریس نیازمند وقت و امکانات زیادی است که برای سیستم محدودیت‎هایی ایجاد کند و به ناچار عملا یک نفر در تدریس شرکت می کند. این مورد یکی از عمده‎‎ترین چالش‎های تکنیک تدریس خرد است(۱). از دیگر چالش‎های این تکنیک می توان به تکنیک محدودیت های مرتبط با چیدمان مناسب فضای آموزشی و مشکلات اجرایی و اداری مرتبط اشاره کرد(۲). با توجه به مزیت های این فن، پیشنهاد می شود تا در دانشگاه های علوم پزشکی از آن استفاده شود و در همین راستا به منظور بررسی قابل اجرا بودن این تکنیک، پژوهش های تحقیقاتی انجام گیرد. تازه های تحقیق رویا ملاباشی: Googlescholar ,Pubmed

Keywords:

Letter To Editors , Microteaching , نامه به سردبیر , تدریس خرد