نقش دانشگاه ها در توسعه و نهادینه شدن نظام حقوق مالکیت فکری

چکیده حقوق مالکیت معنوی یا فکری، حقوق اموالی است که دارای ارزش اقتصادی داد و ستد هستند، ولی موضوع آن ها شیء معین مادی نیست. براساس بند «ج» ماده ۲ قانون اهداف و وظایف وزارت علوم درخصوص ارزیابی و تایید اختراعات و همچنین ماده ۴۵ قانون برنامه چهارم توسعه، این دستگاه دارای وظایفی در این قلمرو است. در این پژوهش نقش­های ده گانه آموزش عالی در نظام حقوق مالکیت فکری تدوین و دیدگاه پاسخگویان درباره میزان اهمیت هریک تدوین شده است. یافته ها موید اهمیت بالای کلیه نقش ها وکارکرده از نظر پاسخگویان است. در کنار این تلاش، تجارب عملی۲۶ دانشگاه معتبر جهان در زمینه حقوق مالکیت فکری با تاکید بر مبحث اختراعات با رویکرد تطبیقی جمع­بندی شده است. تجارب دانشگاه ها نشان می­دهد جوهره اصلی فعالیت دانشگاه ها ایجاد یک نظام حمایتی است تا بتوان ایده­ها و پژوهش­ها را به سطح تجاری سازی و خلق ثروت رهنمون شد. انواع این حمایت ها عبارت است از: مشاوره، تسهیل تجاری سازی، کمک به صدور مجوز، حمایت از بازاریابی، پیگیری امور ثبت اختراع، ارزیابی اختراعات دانشگاهی، کمک­های مالی، استانداردسازی، انگیزش، رسیدگی به دعاوی، تهیه اسناد حقوقی و کنترل قوانین. در نهایت دو سنخ اروپایی و آمریکایی شناسایی شده است. یافته ها نشان می دهند در ایران، آنچه درعمل اتفاق افتاده عمدتا ارائه مشاوره و خدمات حقوقی، یعنی الگوی اروپایی بوده، نه الگوی امریکایی که تاکید بر کمک به تجاری سازی دارد.               * نویسنده مسوول مقاله:                                                       salehi۵۱۴@gmail.com Email:

Keywords:

Intellectual property , Patent , Higher Education , Academic intellectual properties , IP education , واژگان کلیدی: حقوق مالکیت فکری , ثبت اختراع , آموزش عالی , مالکیت فکری درون دانشگاهی , اختراعات دانشگاهی