سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

عدم تحقق تدلیس با سکوت و خودداری از بیان عیب هنگام معامله؛ مطالعه در فقه امامیه و حقوق مدنی ایران

Publish Year: 1402
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 126

This Paper With 31 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_ILRJ-24-2_003

Index date: 8 March 2024

عدم تحقق تدلیس با سکوت و خودداری از بیان عیب هنگام معامله؛ مطالعه در فقه امامیه و حقوق مدنی ایران abstract

قانون مدنی ایران در خصوص وقوع تدلیس با سکوت حکم صریحی ندارد. مطابق با ماده ۴۳۸ این قانون، به طور کلی، عملیاتی که موجب فریب شود، تدلیس محسوب شده است. به عقیده برخی حقوقدانان، عملیات فریبنده با وقوع فعل یا ترک فعل واقع می شود. برخی دیگر، «عملیات» را شامل سکوت عمدی نیز می دانند. مشابه این اختلاف در میان فقیهان امامیه هم وجود دارد. به نظر برخی، پوشاندن عیب، با انجام اعمالی محقق می شود که مورد معامله را سالم و بی عیب نشان دهد. به نظر دیگران اما، سکوت و خودداری از بیان عیب، در صورت علم به آن، موجب پوشیده ماندن عیب و سبب تحقق تدلیس است. غالب فقها، حکم شرعی سکوت و اعلام نکردن عیب را بر مبنای غش و تدلیس استوار کرده اند. برخی دیگر، صدق مفهوم عرفی غش در صورت سکوت را دشوار دانسته اند، زیرا حیله و فریب با انجام کارهای فریبنده صورت می گیرد. به علاوه، وجود قصد فریب و سوءنیت شخص ساکت را عرفا مسلم نمی دانند. به ویژه که آنچه در روایات مربوط به غش مورد نهی واقع شده است، انجام امور نیرنگ آمیز مانند آمیختن مورد معامله با چیزهای دیگر و امثالذلک است.     در این مقاله، دیدگاه های فوق الذکر مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است و این نتیجه حاصل شد که موافقان وقوع تدلیس با سکوت دلایل قانع کننده ندارند. همچنین، با دقت در مبانی و دلایل نظریه آنان، معلوم شد که استناد به تدلیس در موارد سکوت، جز شهرت فقهی پشتوانه دیگری ندارد. به ویژه که حرمت شرعی سکوت و عدم اظهار عیب، نزد بسیاری از فقیهان امامیه ثابت نیست. النهایه روشن شد، وجود «خیار عیب» به عنوان حکم وضعی سکوت و خودداری از بیان عیب، در فقه امامیه قابل پذیرش است.

عدم تحقق تدلیس با سکوت و خودداری از بیان عیب هنگام معامله؛ مطالعه در فقه امامیه و حقوق مدنی ایران Keywords:

تدلیس , عملیات فریبنده , سکوت , خودداری از بیان عیب , خیار عیب

عدم تحقق تدلیس با سکوت و خودداری از بیان عیب هنگام معامله؛ مطالعه در فقه امامیه و حقوق مدنی ایران authors

اقبال علی میرزائی

استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
قانون مدنی ایران ...
ابن منظور، جمال الدین محمدبن مکرم (۱۴۱۴ق). لسان العرب (جلد ...
اصغری آقمشهدی، فخرالدین و ابویی، حمیدرضا (بهار ۱۳۸۵). حسن نیت ...
اصفهانی، ابوالحسن (۱۳۸۰). وسیله النجاه مع تعالیق الامام خمینی. قم: ...
امامی، سیدحسن (۱۳۸۹). حقوق مدنی (جلدهای ۱ و ۴). تهران: ...
امیری قائم مقامی، عبدالمجید (۱۳۷۸). حقوق تعهدات (جلد ۲: اعمال ...
انصاری، مرتضی (۱۴۱۵ق). کتاب المکاسب (جلدهای ۱ و ۲). بیروت: ...
انصاری، مرتضی (بی تا). کتاب النکاح (جلد ۱). قم: تراث ...
اوصیا، پرویز (۱۳۷۱). تدلیس؛ مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه، انگلیس، ...
ایروانی، میرزاعلی (۱۳۸۴). حاشیه المکاسب (جلد ۲). تهران: کیا ...
بابایی، ایرج (۱۳۸۳). حقوق بیمه. تهران: سمت ...
بازگیر، یدالله (بی تا). قانون مدنی در آینه آرای دیوان ...
پاکباز، سیامک (۱۴۰۱). شرح قانون مدنی فرانسه؛ اصلاحات ۲۰۱۶ (ترجمه ...
تبریزی، میرزاجواد (۱۳۸۹). ارشادالطالب فی شرح المکاسب (جلد ۱). قم: ...
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۸۲). فرهنگ عناصرشناسی حقوق مدنی- حقوق جزا. ...
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۹۰). مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد ۲). ...
جعفری تبار، حسن (۱۳۷۵). مسئولیت مدنی سازندگان و فروشندگان کالا. ...
جوهری، ابونصر اسماعیل بن حماد (۱۴۰۷ق). الصحاح تاج اللغه و ...
حر عاملی، محمدبن حسن (بی تا). وسائل الشیعه (جلدهای ۱۲ ...
حسینی عاملی، سیدمحمدجواد (۱۴۱۹ق). مفتاح الکرامه فی شرح قواعدالعلامه (محمدباقر ...
حسینی مراغی، سیدمیرعبدالفتاح (۱۴۱۷ق). العناوین الفقهیه. قم: موسسه نشر اسلامی ...
حلی، ابن ادریس (۱۴۱۰ق). السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی. موسسه نشر اسلامی ...
حلی، حسن بن یوسف (۱۳۶۸). تبصره المتعلمین فی احکام الدین ...
حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۴ق). تذکرهالفقها (جلدهای ۱۱ و ۱۲). ...
حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۹ق). قواعدالاحکام (جلد ۳). قم: موسسه ...
حلی، حسن بن یوسف (بی تا). تحریرالاحکام الشریعه علی مذهب ...
خمینی، سیدروح الله (بی تا). کتاب البیع (جلدهای ۱ و ...
خوانساری، سیداحمد (۱۴۰۵ق). جامع المدارک فی شرح مختصرالنافع (جلد ۴). ...
خویی، ابوالقاسم (۱۳۷۷). مصباح الفقاهه فی المعاملات (جلدهای ۱ و ...
دهخدا، علی اکبر (۱۳۳۵). لغت نامه. تهران: سیروس ...
روحانی، محمدصادق ( ۱۴۱۲ق). فقه الصادق. قم: مدرسه امام صادق ...
سبحانی، جعفر (۱۴۱۶ق). المواهب فی تحریر احکام المکاسب (سیف الله ...
سکوتی نسیمی، رضا (پاییز و زمستان ۱۳۹۴). تاثیر تدلیس در ...
سنهوری، عبدالرزاق احمد (۱۹۵۳م). مصادرالحق فی فقه الاسلامی، دراسه مقارنه ...
شهید اول، شمس الدین محمدبن مکی عاملی (۱۳۷۳). لمعه دمشقیه ...
شهید اول، شمس الدین محمدبن مکی عاملی (۱۴۱۷ق). الدروس الشرعیه ...
شهید ثانی، زین الدین جبعی عاملی ( ۱۳۸۶). روضه البهیه ...
شهید ثانی، زین الدین جبعی عاملی ( بی تا). مسالک ...
شهیدی تبریزی، میرفتاح ( بی تا). هدایه الطالب فی اسرارالمکاسب ...
شهیدی، مهدی (۱۳۹۱). حقوق مدنی۶: عقود معین ۱؛ بیع، معاوضه، ...
صفایی، سیدحسین (۱۳۸۲). حقوق مدنی؛ قواعد عمومی قراردادها. تهران: میزان ...
صفایی، سیدحسین و امامی، اسدالله (۱۳۹۵). مختصر حقوق خانواده. تهران: ...
طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (۱۳۷۰). حاشیه المکاسب (جلد ۲). قم: موسسه ...
طبرسی، میرزاحسین (بی تا). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. قم: ...
طریحی، فخرالدین (بی تا). مجمع البحرین (محمود عادل، محقق). (جلد ...
طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن (۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الامامیه (جلد ...
قاسم زاده، سیدمرتضی (۱۳۸۳). اصول قراردادها و تعهدات. تهران: نشر ...
کاتوزیان، ناصر (۱۴۰۱). دوره حقوق مدنی؛ قواعد عمومی قرادادها (جلد ...
کاتوزیان، ناصر(۱۳۸۵). حقوق مدنی؛ خانواده (جلد ۱: نکاح و طلاق، ...
محسنی قندهاری و آصف، محمد (۱۴۲۶ق). الفقه و مسائل الطبیه ...
محقق کرکی، نورالدین علی بن حسین (۱۴۱۴ق). جامع المقاصد فی ...
محمدی، ابوالحسن (۱۳۷۴). قواعد فقه. تهران: یلدا ...
مصطفوی، سیدمحمدکاظم (۱۴۲۱ق). القواعدالفقهیه (جلد ۱). قم: موسسه نشر اسلامی ...
مفید، محمدبن محمد (۱۴۱۳ق). مقنعه. قم: کنگره جهانی هزاره شیخ ...
میرزای قمی، ابوالقاسم (بی تا). جامع الشتات فی اجوبه السوالات ...
میرشکاری، عباس (۱۴۰۱). رساله عملی در قراردادها (جلد ۱). تهران: ...
نجفی، شیخ محمدحسن (۱۳۶۸). جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام (جلد ...
نمایش کامل مراجع