سنجش ارتباط بین نوسانات آب زیرزمینی و مساحت پهنه های آبی (مطالعه موردی: تالاب ارژن-فارس)

بررسی نوسان های سطح آب دریاچه ها به منظور حفاظت آن ها به لحاظ اهمیت، ماهیت و موقعیت این مجموعه های آبی و به عنوان یک میراث طبیعی در سال های اخیر در بین کشورها در سطح ملی و منطقه ای جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. نوسان های یادشده تاثیرات زیادی بر محیط پیرامون و از جمله تغییرات سطح آب زیرزمینی در حوضه آبخیز دریاچه ها داشته است. تالاب ارژن با وسعتی حدود ۲۲ کیلومترمربع به عنوان یکی از دریاچه های آب شیرین ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تغییرات سطح آب تالاب ارژن و ارتباطش با تراز آب زیرزمینی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی است؛ برای رسیدن به این هدف با استفاده از کدنویسی در سامانه گوگل ارث انجنین و از طریق تصاویر ماهواره ای چندطیفی ماهواره ای لندست از سال ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۸، نوسان های سطح آب تالاب ارژن در دوره زمانی مذکور استخراج شد. بررسی ها نشان دهنده نوسان های گسترده در طول بازه زمانی ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۸ است به طوری که از ۲۲/۸ کیلومترمربع در سال ۱۹۸۶ به صفر کیلومترمربع در سال ۲۰۱۸ رسیده است. بیشترین تغییرات به دلیل کاهش ارتفاع آب دریاچه به ویژه در جنوب شرق و سواحل غربی تالاب ارژن است. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین مساحت تالاب در سال ۱۹۸۹ (۷۸/۱۴ کیلومترمربع) بوده و از سال ۲۰۱۰ کاملا خشک شده است. برای بررسی وضعیت آب های زیرزمینی از سری زمانی منتج از داده های ماهواره گریس استفاده گردید که بر مبنای ضریب JPL (۸۶% همبستگی) مشخص شد سطح آب زیرزمینی در آبخوان ارژن سیر نزولی طی کرده و حدود ۲۰ سانتی متر کاهش یافته است.

Keywords:

تالاب ارژن , تغییر تراز , آب زیرزمینی , پهنه آبی , سنجش از دور