ارزیابی اثر عوامل مختلف بر جوانه زنی و رشد گونه اسپرسی همدانی Hedysarum criniferum Boiss. تحت شرایط گلخانه و رویشگاه در مناطق نیمه خشک

بررسی و شناسایی عوامل تاثیرگذار بر جوانه­زنی و رشد گونه­های با ارزش در اکوسیستم­های مرتعی، در برنامه­های مدیریت، اصلاح و احیای مراتع ضروری است. در مطالعه حاضر تاثیر دوره آبیاری، شوری آب و درصد رس خاک بر جوانه­زنی بذر و طول نهال­های جوانه­زده گونه در معرض خطر اسپرسی همدانی Hedysarum criniferum به عنوان یکی از گونه­های بومی و خوشخوراک مراتع ایران بررسی شد. از اینرو آزمایشی بر پایه فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه فاکتور دوره آبیاری در سه سطح ۷، ۱۰ و ۱۴ روزه، شوری آب در سه سطح کمتر از ۱، ۱-۲ و ۲-۴ دسی زیمنس بر متر و تغییرات رس در سه سطح ۰، ۱۰ و ۲۰ درصد و سه تکرار در شرایط گلخانه­ای انجام شد. به منظور بررسی عولمل موثر بر پارامترهای گیاهی گونه فوق از روش GLM استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین سه تیمار فوق تنها تیمار دوره آبیاری بر طول نهال­های جوانه­زده و درصد جوانه­زنی گونه اسپرسی همدانی تاثیر معنی­داری داشتند (%۵ = α)، به طوریکه بر اساس مقایسه میانگین شاخص­ها بیشترین درصد جوانه­زنی و ارتفاع نهال­های جوانه­زده در دوره آبیاری ۷ روزه مشاهده شد. نتایج نشان داد در شرایط رویشگاه ارتفاع و جوانه زنی گونه نسبت به بارندگی و EC به ترتیب افزایش و کاهشی بود در حالیکه نسبت به رس تا رس ۲۵% کاهشی و بعد از آن افزایشی بود. و با توجه به واکنش جوانه­زنی و طول نهال­های جوانه زده اسپرسی همدانی نسبت به آبیاری می­توان اظهار داشت که در شرایطی که بارندگی کافی نیست، پیش­بینی انجام آبیاری  بر رشد بذور و زنده­مانی گونه اسپرسی همدانی در پروژه های بذرکاری این گونه تاثیر بسزایی دارد و یا بایستی در زمانی بذرکاری انجام گیرد که احتمال بارندگی پس از کاشت بالا باشد.

Keywords:

گونه مرتعی , طول جوانه ها , درصد جوانه زنی , احیای مرتع , دوره آبیاری