شکل گیری و کارکرد روستاهای فصلی در جنوب شرق خلیج فارس ( با تمرکز بر فصول صید مروارید) )

موضوع روستاهای فصلی در تاریخ سواحل جنوب خلیج فارس از جهت شناخت هویت تاریخی این منطقه طی ادوار مختلف اهمیت دارد. سواحل جنوب شرقی به عنوان مهم ترین صیدگاه مروارید در حوزه اقیانوس هند، فاقد قابلیت زیست دائمی و متکی بر اسکان فصلی بوده است که این ناشی از شرایط جغرافیایی و مقتضیات حیات دریایی است. هرچند محققین بر مبنای نگاه های متعارض، روایت هایی از این شرایط داشته اند، شواهد گویای تداوم این فرهنگ از دوره باستان تا سده ۱۳ ش/ ۱۹ م. است. روستاهای فصلی هرساله بیش از ۲۰۰ هزار نفر را به خود جذب می کردند. توجه به این نکته که برخی از مهم ترین شهرهای دائمی و مدرن کنونی، خاستگاه روستای فصلی داشته اند، محقق را وامی دارد که در خصوص ماهیت این نوع از حیات روستایی و چرایی ایجاد و پایان این پدیده تاریخی بررسی نماید. تحقیق حاضر با روشی تحلیلی و بر اساس شواهد تاریخی، به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که عوامل تعیین کننده شکل گیری روستاهای فصلی در جنوب خلیج فارس چه بوده و این نوع زندگی تحت تاثیر چه شرایطی متحول شده است؟ فرض غالب این است که نیاز اقتصادی و معیشت مردمان، در هر دو وضعیت شکل گیری و تداوم فصلی و در ادامه، پایان این نوع سبک روستانشینی موثر بوده است.

Keywords:

خلیج فارس , حیات اجتماعی , روستای فصلی , مروارید