ارتباط بین خشکسالی های هواشناسی و هیدرولوژیکی در دشت سلماس

سیستم های پایش نقش مهمی در تدوین طرح های خشکسالی و مدیریت آن ها دارند. گرچه شروع خشکسالی با وقوع پدیده خشکسالی هواشناسی ناشی از کمبود بارش منشا می گیرد، خشکسالیهای هیدرولوژیکی معمولا با تاخیر بیشتری نسبت به خشکسالی‎های هواشناسی یا کشاورزی رخ می دهد. هدف از این تحقیق، مطالعه تاثیر خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی دشت سلماس بر نوسانات سطح آب زیرزمینی است. در این پژوهش با محاسبه سه شاخص بارش استانداردشده (SPI)، رواناب استانداردشده (SRI) و منبع آب زیرزمینی (GRI) در محدوده مطالعاتی دشت سلماس در دوره آماری ۱۳۶۴۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵۱۳۹۶ به بررسی اثرات خشکسالی بر نوسانات هیدرولوژیکی پرداخته شد. با توجه به آزمون t جفتی، ارتباط بین شاخص‎ SPI و سطح آب زیرزمینی قابل توجه بوده است و می توان گفت این شاخص تقریبا شاخص مناسبی برای بررسی اثرات خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی است. نتایج به دست آمده نشان دهنده رابطه بین شاخص SPI دوازده ماهه (SPI-۱۲) و شاخص SRI یک ماهه (SRI-۱) در مقیاس کوتاه مدت با شاخص GRI است. نتایج حاکی از آن است که خشکسالی هواشناسی با خشکسالی آب زیرزمینی رابطه معنی داری با تاخیر فاز زمانی یک ماهه GRI  در مقیاس زمانی میانمدت (P-valueSPI-۱۲=۰.۹۹۸) دارد و خشکسالی هیدرولوژیکی نسبت به خشکسالی آب زیرزمینی با تاخیر شش ماهه GRI  در مقیاس کوتاهمدت (P-valueSRI-۱=۰.۹۹۳)  ارتباط بسیار خوبی دارد.

Keywords:

آب زیرزمینی , خشکسالی , دشت سلماس , SPI , GRI , SRI