معرفی کتاب سراج التواریخ و شخصیت شناسی علامه فیض کاتب هزاره

استفاده از روش­های علمی در تاریخ­نگاری افزون بر آنکه ابزاری برای حل مسائل و موضوعات غامض تاریخی است در گام اولیه، مخاطب را به شناسایی مختصات فکری نویسنده راهنمایی می کند. مسئله اصلی پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل شخصیت خردگرای علامه فیض محمد کاتب هزاره براساس کتاب سراج­التواریخ است. وی در این کتاب توانسته است مسائل و موضوعات تاریخی را باروش عقلی و فلسفی، تحلیل و ارزیابی کند و به متدولوژی خاصی در تاریخ­نویسی تفوق یابد. پژوهش حاضر باروش توصیفی-تحلیلی، افزون بر معرفی و شناسایی ساختار کتاب سراج­التواریخ، شخصیت خردگرای علامه فیض از درون این کتاب را تحلیل می­کند. نتیجه ارزیابی فوق نشان می­دهد که علامه فیض اگرچه در این کتاب، بحث مستقلی را درباره روشمندی مباحث تاریخی به­روش عقلی مطرح نکرده است، اما از محتوا و ساختار کتاب به­آسانی می­توان به شناخت بعد عقل­گرایی و تعمق فلسفی او پی برد.

Keywords:

علامه فیض کاتب , سراج التواریخ , تحلیل فلسفی , تاریخ نگاری عقلی , تاریخ افغانستان