بررسی عوامل موثر بر شکل گیری و تحقق شهرهای خوراکی در ایران (مورد پژوهی: شهر مشهد)

امروزه با گسترش روزافزون شهرنشینی، بسیاری از پیوندهای سنتی و روستایی، مانند تولید غذای محلی، از بین رفته و شهرها نیز توسعهای افقی و پراکنده داشته که این امر منجر به زیرساختوساز رفتن بسیاری از زمینهای کشاورزی اطراف شهرها شده است که این مسئله میتواند در آینده، روند تولید مواد غذایی سالم و بهداشتی را برای مصرف شهروندان با چالش روبهرو نماید. بدین ترتیب، برای فائق آمدن بر این چالشها، شهرها نیازمند کاربست راهحلهای نوآورانهای برای تولید اشکال مختلف مواد غذایی برای شهروندانشان هستند که دراینبین، رهیافت شهرهای خوراکی میتواند در این زمینه مثمر ثمر باشد. پژوهش حاضر در راستای بررسی عوامل موثر بر شکل گیری و تحقق شهر خوراک مشهد انجام گرفته است. این پژوهش پس از مرور مبانی مرتبط، مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی و متناسب با شرایط شهر مشهد، به تدوین عوامل موثر بر شکل گیری و تحقق شهرهای خوراکی در سطح این شهر اقدام نموده و در ادامه با مراجعه به ۴۰ نفر از متخصصان و نخبگان مرتبط با موضوع این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و در محیط نرم افزار اکسپرت جویس به اولویت بندی این عوامل پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که سرمایه گذاری در زیرساختهای سبز شهری همچون بامهای سبز، باغهای خانگی، دیوارهای سبز و غیره، وجود نقاط مزیتدار برای کشت و پرورش خوراکیها در سطح شهر، مشارکت و همکاری بین تمامی ذینفعان موثر بر ایجاد شهرهای خوراکی، حمایتهای مالی و غیرمالی نهادهای دولتی و غیردولتی برای ترویج شهرهای خوراکی، آگاهی بخشی به شهروندان در باب مزایای شهرهای خوراکی، تنوعبخشی به منابع تامین آب برای امر آبیاری، تشویق شهروندان به مشارکت در کشت و پرورش خوراکیها در باغهای اجتماعی و استفاده از تکنولوژیهای نوین و کارآمد در امر پرورش و کشت خوراکیها ازجمله عوامل موثر بر شکل گیری و تحقق شهر خوراک مشهد محسوب میشوند و همچنین از دید متخصصان، مشارکت و همکاری بین تمامی ذینفعان موثر بر ایجاد شهرهای خوراکی (با امتیاز (۰/۲۳۵، حمایتهای مالی و غیرمالی نهادهای دولتی و غیردولتی برای ترویج شهرهای خوراکی (با امتیاز (۰/۱۷۸ و سرمایه گذاری در زیرساختهای سبز شهری همچون بامهای سبز، باغهای خانگی، دیوارهای سبز و غیره (با امتیاز (۰/۱۳۸ به ترتیب در جایگاه های اول تا سوم از حیث تاثیرگذاری بیشتر قرار دارند.

Keywords:

شهرهای خوراکی , باغهای اجتماعی , زیرساختهای سبز , تحلیل سلسله مراتبی , شهر مشهد.