زنانگی عرفان، درنگی بر کشف الاسرار روزبهان بقلی شیرازی

جهت گیری تاریخ تفکر در چیدمان تقابلی، مرد را با خیر، عقل، قانون، نظم و دین؛ و زن را به مثابه «دیگری» و امر مطرود با شر، نفس، قانون گریزی، عصیان و عرفان هم ردیف کرده است. پژوهش حاضر با توجه به ویژگی های مشترک و کارکرد عرفان و امر زنانه - در معنای تمرد از نظم دیکته شده، منطق خطی و گفتمان تک محوری و همچنین با مفصل بندی مفاهیمی چون مادینگی اصل حیات، تعلق عشق در نهاد بشری به مادینه روان، قدرت و قابلیت خلاقیت در زن، حضور همواره یک زن در ادیان، اسطوره و... در کنار خدا/ امر متعالی و... وجه/ ساحتی از زنانگی/ انوثت در عرفان را پیش روی مخاطب قرار می دهد و از این منظر به خوانش و تحلیل کشف الاسرار روزبهان شیرازی می پردازد و نشان می دهد که چگونه طریقه جمال پرستی و تجربه زیسته روزبهان، ساحتی زنانه و تنانه را در کشف الاسرار رقم زده است. این پژوهش تبیین می نماید که در رویکرد انسان گونه انگاری و تکیه بر مفهوم زیبایی در ساحت عرفان، استعاره مفهومی/ محوری عروس در اندیشه روزبهان با ملحقات و همبسته های مباشر و غیر مباشر، شبکه و نظام استعاره ای را مفصل بندی می کند که زیبایی، تنانگی و زنانگی را توامان نمایندگی می نماید؛ استعاره ای که نقطه کانونی صورت بندی های عرفانی روزبهان از حقیقت، پیامبر، فرشتگان/ جبرئیل، پروردگار و خود روزبهان است.

Keywords:

عرفان , نوشتار نقادانه , زنانگی عرفان , استعاره عروس , کشف الاسرار روزبهان