جایگاه منصب شرطه در شهرهای دوره آل بویه

این پژوهش بر آن است تا با تکیه بر شواهد تاریخی، برخی از ویژگی ها، وظایف و نوع عملکرد منصب شرطه در شهرهای بویهی، هم چنین تاثیرات شرایط سیاسی و اجتماعی بر روند اداره و فعالیت های آن را مورد بررسی قرار دهد. در پژوهش حاضر، منصب شرطه، ویژگی و عمل کرد آن در دوره ی آل بویه مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش مشخص می کند که، اهمیت یافتن منصب شرطه به عنوان بازوی نظامی و مجری قانون در شهرها نشان گر افزایش تلاش-های حکومت شیعی مذهب آل بویه جهت حفظ نظم و رفع تنش های موجود در شهرها، به منظور تسلط بر بغداد و دستگاه خلافت عباسی و تثبیت قدرت برآمده از نیروی جنگاوریشان بوده است. ویژگی های خاص سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شهرها در ایران و عراق پس از تاسیس حکومت بویهیان موجب شد که بر اهمیت سیاسی نهاد شرطه که در اصل، وظیفه ای جز برقراری نظم و امنیت در درون جوامع شهری و نیز یاری رساندن به سایر دستگاه ها و نهادهای تشکیلاتی دیگر مانند دستگاه قضایی، حسبه و وزارت در اجرای احکام و وظایف خود نسبت به افراد جامعه نداشت، افزوده شود. هم چنین به جهت گستردگی قلمروی متصرفی امرای بویهی؛ شرطه ها و در کنار آن ها معونتگران عاملان ایجاد نظم در ایران و بغداد شدند.

Keywords:

آل بویه , منصب شرطه , معونت , صاحب المعونت , منصب نظامی , تشکیلات و مناصب نظامی