بررسی امکان فهم حکمت افعال الهی با تاکید بر استدلال عبدالجبار معتزلی در مورد وعد و وعید الهی

عبدالجبار معتزلی در استدلال های کلامی خود در موارد متعددی، صفت حکمت الهی را به کار برده است. وی به منظور اثبات ممکن نبودن خلف وعده و وعید از جانب خداوند متعال نیز به صفت حکمت استناد کرده است. او معتقد است که خلف وعده و وعید از سوی خداوند متعال نمی تواند صورت گیرد؛ چراکه از منظر عقل، کاری غیرحکیمانه شمرده می شود. در این مقاله نحوه استفاده او از این صفت الهی بررسی شده است. با توجه به اینکه علم بشر نسبت به ملاکات افعال الهی بسیار ناقص و محدود است و انسان ها نمی توانند صرفا با عقل خود، حکمت ها و اسرار نهفته در افعال الهی را کشف کنند، این مسئله مطرح است که آیا بشر  اساسا بدون بیان خود شارع و به صورت پیشینی، توانایی تشخیص اینکه چه فعلی برای خداوند متعال حکیمانه و چه فعلی غیرحکیمانه است را دارد، یا به دلیل این محدودیت ادراکی ، امکان استفاده از حکمت الهی در استدلال های اخلاقی وجود ندارد.

Keywords:

حکمت الهی , محدودیت عقل , عبدالجبار معتزلی , وعد و وعید