اصول حفاظت از خاک در زراعت و باغبانی پر خطر

حفاظت از خاک یعنی حفاظت از زندگی و شهرها و روستاها و حفظ پوشش طبیعی و جلوگیری از فعالیت های پر ریسک و خطرآفرین کشاورزی و باغبانی و یا برداشت چوب در زراعت چوب (در موارد غیر اصولی که بدون کشت است یا در نواحی که افق A خاک کم است )؛ که موجب بقای انسان و جامعه حیوانی و نباتی و حشرات و سلامت بیشتر و بهتر زندگی می شود . خاک و باد و آب و آتش در تمام ادیان و تمام فرهنگها مقدس و گرامی هستند . حفظ خاک ، حفظ زندگی است . این مساله وقتی بیشتر نمایان می شود که جامعه زیستی بشر و اکوسیستم های مختلف و اقلیم های متفاوت همواره در معرض تخریب و فرسایش خاک قرار دارند. چه بسا روستاهای زیادی که در اثر تخریب خاک و حذف پوشش گیاهی ، به بیابان و سپس به کویر سلام کردند و اکنون دیگر طبیعت بی جانی هستند که شهرها و روستاهای اطراف خود را تهدید می کنند . خاک در حوزه شهری با گسترش ساختمان سازی و کاهش فضای سبز و رواناب های و فاضلاب های سمی در شرایط بحرانی است در نواحی روستایی و روستاها و اراضی کشاورزی با کاربرد بیش از انداره سم و سموم و علف کشها و کودهای شیمیایی در حال تخریب ابتدا خاک و سپس سفره های آب زیر زمینی است همچنین در اثر زراعت پر خطر ، سطح افق A خاک تحلیل می یابد و رانش و فرسایش خاک شکل می گیرد که بلایی خانمانسوز برای طبیعت بشری و زیست انسانی است . اتحادیه بین المللی خاک از سال گککگ, تاریخ ی دسامبر را به عنوان روز جهانی خاک نامگذاری کرده است. هدف از این کار افزایش آگاهی از اهمیت حفظ اکوسیستمهای سالم و پیوند آن با رفاه انسان و کشاورزی پایدار و و تاثیر شور شدن خاک بر حیات و زندگی بخشی آن است. خاکها برای رشد گیاهان و تامین غذای انسانها و حیوانات ضروری هستند بنابراین اگر خاک نباشد امکان کشت محصولات وجود ندارد و در نتیجه آب و خاک را نه تنها برای خودشان بلکه برای ارتقا سطح زندگی خودمان باید حفظ کنیم.یادآوری این روز راهی است تا با ترغیب مردم در سراسر جهان به مشارکت در بهبود پیشبرد سلامت خاک تلاش کنیم. اگر زود عمل نکنیم، فرسایش خاک و نابودی و آلودگی آن, بر زندگی ما و نسلهای آینده چیره خواهد شد. حاصلخیزی خاک با سرعت هشداردهنده و تهدیدکنندهای بر تامین مواد غذایی جهانی و امنیت تک تک ساکنان زمین در حال اثرگذاری است و هیچ کس نمیتواند این اثرگذاری را انکار کند.بر اساس آمارهای اتحادیه بینالمللی خاک هر ی ثانیه ، معادل یک زمین فوتبال خاک از بین میرود که این واقعیت هشدار دهنده تاکید مجددی بر نیاز به افزایش آگاهی از طریق روز جهانی خاک محسوب میشود. مشکلات محیط زیستی خاک، ناشی از دو پدیده مهم فرسایش و آلودگی و زراعت غلط است. وضعیت فعلی گویای آن است که نرخ فرسایش بالاتر از نرخ شکل گیری طبیعی خاک است. نرخ فرسایش خاک در ایران نیز نسبت به مقدار متوسط جهانی آن، در رده بالایی قرار دارد و لذا توجه ویژه به این موضوع حائز اهمیت است. مدیریت، حفاظت و بهره برداری پایدار از خاک به عنوان یکی از چالشهای جهان، علی الخصوص کشورهای درحال توسعه نظیر جمهوری اسلامی ایران، ابزاری جهت مقابله با این مشکلاتبوده و سبب قرارگیری آن ها در مسیر رسیدن به توسعه پایدار خواهد شد. قانون حفاظت از خاک در ایران، پیشینهای نسبتا طولانی را طی کرده و سرانجام در خردادماه ۱۳۹۸ به تصویب رسید و ابلاغ شد. ۱از زمان تصویب این قانون، با وجود تلاش برای تحقق قانون حفاظت از خاک، نتایج بررسی ها حاکی از آن است کهاثربخشی قابل مشاهده ای از قانون مذکور در خصوص کاهش فرسایش و آلودگی خاک، حاصل نشده است. البته اینآمار بر اساس تحلیل نتایج در کل سطح کشور است و در استان های نفت خیز، آلودگی های خاک ناشی از منابع نفتی،بر دیگر منابع آلودگی خاک، پیشتازی می کند. یا در استانهای شمالی آلودگی شیمیایی خاک در استان های گیلان ومازندران و گلستان بیشتر است ولی تخریب خاک جنگلی در هر سه استان بیشتر است از سویی تخریب خاک درمناطقی که بصورت غیر اصولی زراعت گندم می شود دیگر از خطر گذشته و یک بحران را تشکیل داده است .حفاظتخاک ، بدون توجه نمودن به کشاورزی و محیط زیست و صنایع و گسترش شهری و روستایی ، به نتیجه ملموس نمیرسد . حفاظت خاک یعنی رفع تمام موانع آلوده کننده خاک ، برنامه ریزی مناسب برای کشت های دیم و آبی و یاکشت هایی که مربوط به مناطق خشک و مناطق بیابانی و نیمه بیابانی و یا نواحی جنگلی هستند همچنین حفظپوشش منطقه به نحوی که بتواند اکوسیستم بحران زده را ابتدا ترمیم و سپس به کلیماکس برسد . در این میاناپتیمم و ماکزیمم تخریب و ترمیم باید با درستی و الگوهای مناسب برنامه ریزی و سپس اجرا شود .

Keywords:

خاک , حفاظت خاک , زراعت پر خطر , باغبانی خطرناک , آلودگی آب و خاک , علف کشها وسموم وکودهای شیمیایی