آفات زیستی و بیماری ها و روشهای مدیریت زراعی کلزای روغنیBrassica napus

گیاه زراعی کلزا ( ( Rapeseed با نام علمی Brassica napus، یکی از گیاهان دانهروغنی مهم در مناطق معتدل بوده و دارای طیف نسبتا وسیعی از سازگاری اقلیمی است. هکلزا به عنوان سومین گیاه روغنی مهم دنیاشناخته می شود و از نظر زراعی بسیار با اهمیت و جز گیاهان صنعتی زراعی است . و به دلیل خصوصیات خوب مانند مقاومت به کم آبی، شوری، سرما، ارزش تناوبی زیاد، مقاومت نسبی به بافت خاک و قابلیت بالا برای رقابت با علفهای هرز هم اکنون در سطح وسیعی از مزارع جهان در تناوب با گیاهان زراعی مختلف به ویژه غلات کشت میشود. دانه های روغنی بعد از غلات دومین منبع تولید انرژی در تغذیه انسان هستند. از طرفی کنجاله حاصل از فرایند صنعتی آنها نیز به دلیل داشتن پروتئین سرشار یکی از اقلام مهم در تغذیه دام، طیور و آبزیان است. کلزا گیاهی از خانواده شب بو (Brassicaceae) با نام علمی (Brassica napus L.)است. این گیاه در شرایط آب و هوایی مساعد به صورت یک ساله رشد میکند . این گیاه دارای دو رقم بهاره و پاییزه است که رقم بهاره نسبت به پاییزه کم محصولتر و کم ارتفاعتر و با مقاومت کمتر است. این گیاه یکی از گیاهان زراعی،روغنی است که میتوان آن را در مناطق معتدله و ارتفاعات بالا و تحت شرایط نسبتا خنک کشت کرد.کلزا دارای یک ریشه اصلی و ضخیم و قوی با تعداد زیادی ریشه فرعی است . ارتفاع ریشه اصلی به cm ۸۰ میرسد در مرحله روزت قد گیاه بسیار کوتاه است ارتفاع نهایی گیاه cm ۱۶۰-۱۸۰بسته به نوع رقم میرسد. برگها در مرحله ابتدایی روزت طویل، عریض با حاشیه گرد هستند. گلهای کلزا عمدتا به رنگ زرد میباشند . و دارای ۴ کاسبرگ، ۴ گلبرگ و ۶ پرچم است. خورجینها پس از تلقیح از پایین به بالا تشکیل شده و همزمان با توسعه گل تکامل مییابند. دانه ها به رنگ قهوهای تیره یا سیاه بوده و هر چه نارستر باشند روشن تر هستند. وزن هر دانه بین ۵.۳-۵ گرم متغیر است.ویژگیهای خاص گیاه کلزا از جمله میزان روغن، پروتئین و کنجاله موجود در آن این گیاه را به یکی از منابع مهم در صنایع غذایی تبدیل کردهاست. کشت کلزا در کشور با توجه به نیاز آبی اندک و سازگاری با اقلیمهای متفاوت فواید بسیاری دارد. برای دستیابی به بهترین عملکرد و بیشترین محصول علاوه بر رعایت شرایط و نیازهای کاشت، شناخت مواردی مانند بیماریها و آفات نیز که گیاه کلزا را تهدید میکنند ضروری است. شناخت عوامل تهدیدکننده زراعت کلزا میتواند در کنترل و کاهش آثار مخرب آنها بر روی محصول بسیار موثر باشد.این تحقیق در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ برای کشت کلزا در اراضی استان گلستان شهرستان های علی آباد کتول و مینودشت و کلاله است که تجربه کاری و فعالیت اجرایی علمی و زراعی نویسنده است .

Keywords:

کلزا , زراعت , حشرات , روغن , کنجاله , گیاه شناسی , مبارزه زراعی , مبارزه شیمیایی