بررسی روند اپیدمیولوژیک میزان زایمان سزارین در استان همدان طی سال های ۹۸-۱۳۷۷ با استفاده از مدل رگرسیون نقاط اتصال

سابقه و هدف: با توجه به روند رو به رشد میزان سزارین در سال‎های گذشته در ایران برنامه ترویج زایمان طبیعی به عنوان یکی از برنامه های طرح تحول نظام سلامت در سال ۱۳۹۳ به اجرا در آمد. در این پژوهش روند تغییرات درصد زایمان سزارین به دنبال اجرای این برنامه در استان همدان ارزیابی شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر با بهره گیری از داده های ثانویه به صورت یک مطالعه طولی با هدف بررسی روند تغییرات میزان زایمان سزارین در یک بازه زمانی ۲۲ ساله انجام شد. داده‎های مورد نیاز این مطالعه شامل موارد زایمان انجام شده از فروردین ۱۳۷۷ تا اسفند ۱۳۹۸ به تفکیک نوع زایمان بود. آنالیز آماری این مطالعه به روش رگرسیون نقاط اتصال با استفاده از نرم افزار joinpoint  صورت پذیرفت. یافته‎ها: درصد زایمان‎های سزارین در کل استان بازه ی زمانی مورد مطالعه همواره روند افزایشی داشته است و از حدود ۳۲ درصد در سال ۱۳۷۷ به حدود ۴۸ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. نتایج رگرسیون نقاط اتصال نشان داد که به طور کلی در استان همدان سالانه ۹/۱ درصد (فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۷/۰ تا ۳) افزایش میزان سزارین در روند مشاهده می‎شود ( ۰۵/۰> p ). این روند تغییرات، نقاط شکستی دارد که هیچ کدام با زمان اجرای طرح تحول نظام سلامت منطبق نیست. نتیجه‎گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، هرچند طرح تحول توانسته است شیب رو به افزایش درصد زایمان‎های سزارین را کاهش دهد، ولی این میزان تغییرات زیاد نبوده و نتوانسته اهداف از پیش تعیین شده را محقق کند.

Keywords:

Caesarean section , health sector evolution plan , trend analysis , joinpoint regression , زایمان سزارین , طرح تحول نظام سلامت , آنالیز روند , رگرسیون نقاط اتصال