تحلیل و بررسی داستان های نهفته در بازی-ترانه های محلی ایران

این مقاله به تحلیل و بررسی داستان های پنهان دردل بازی-ترانه های محلی کودکان و نوجوانان ایران می پردازدو تلاش می کندبه این پرسش پاسخ دهدکه آیابازی-ترانه های محلی کودکان ونوجوانان ایران غالبا دارای داستان پنهانی هستندوسعی درآموزش موضوع خاصی دارند؟به بیانی دیگر،این تحقیق بر آن است که ضمن شناخت بازی ترانه هاومعرفی بخشی از فرهنگ ها یی که در قالب بازی به کودک منتقل می شود با تحلیل و بررسی چند بازی ترانه ی ثبت و ضبط شده دردهه های اخیر، مهمترین کارکرد ها و مضامین و محتوای این بازی ترانه ها را نیز بررسی کندو این که نوع زندگی و باورهای مردم چگونه در مضامین این ترانه ها انعکاس یافته است. معمولا بعضی از بازی هاداستان های پنهانی در دل شان نهفته است که از طریق آن آموزش صورت می گیرد،بازی های محلی نیز از چنین کارکردی برخوردارند و حتی شاید بیشتر از دیگر بازی ها داری بار آموزشی باشند،در این پژوهش بعد از جمع آوری بازی –ترانه ها (با ذکر گروه سنی مخصوص آن بازی،فضای بازیابسته بودن محل بازی،تعداد بازیکنان،جنسیت ووسایل مورد نیاز بازی )ابتدا کشف داستان پنهان در دل هر بازی-ترانه انجام گرفته است وسپس با توجه به بازی وداستان پنهانی که دردل دارد به بررسی وتحلیل آن از جوانب مختلف اجتماعی،نقش شب و روزدر بازی،ساعت و فصل مناسب برای بازی،اقلیم و ..پرداخته شده. ترانه های کودکانه شامل،لالایی ها،ترانه های نوازشی،بازی ترانه هاوترانه های کاراست ،بازی ترانه ها به عنوان یکی از اصلی ترین وزیبا ترین این ترانه ها می باشد(حسین پور،۱۹:۱۳۹۱). در ساخت بازی ترانه ها،مهمترازهرچیزکارکرد آنهاست،بررسی جنبه کارکردی این بازی هانشان می دهداز هرکجا که باشند،دارای کارکردهای مشابه و همسانی هستندکه برآمده از نیازهای همسان زندگی انسان درآن مناطق است،برخی ازمهمترین این کارکرد هارا می توان به این ترتیب برشمرد:کارکرد سازماندهی روانی،کارکرد سرگرم کننده،کارکرد و پیوند سازی،کارکرد زبانی،کارکرد ورزشی،کارکردنمایشی،کارکردپرورش فکری(محمدی،۱۷:۱۳۸۲) البته به جز این کارکردهای مشترک،هربازی چند کارکرد مخصوص به خود نیز دارد. به نظر می رسد ،شناخت داستان پنهان در دل بازی ها و نزدیک تر کردن روند آنها به زندگی کودکان ،سبب می شود ،این بازی ها به عنوان عناصری از فرهنگ بومی در زندگی کودکان حضور یابندو به نقش تاریخی خود عمل کنند،حضور طبیعی و غیر تحمیلی و غیر مستقیم این بازی ها در سایر فعالیت های زندگی کودکان ،خود نوعی سازگار شدن آن هاودرنتیجه ادامه ی حیات آن ها است(قزل ایاق،۵۶:۱۳۸۲). بازی های محلی در میان مردم ایران داری تنوع زیاد ی می باشد و از نظر قدمت ،سلبقه برخی از آن ها به پیش از اسلام می رسد، برخی از از بازی ها علاوه بر این که در میان کودکان ایران رواج دارد، در دیگر کشور هانیز به چشم می خورد که البته به مرور زمان تغییراتی در جزییات آنان ایجاد شده است. تعریف داستان پنهان در دل بازی : به هر روایت و ماجرایی که در دل یک بازی نهفته است و برای پی بردن به آن نیاز به تحلیل، بررسی ، شناحت عمیق فرهنگ و قومی که بازی در آن شکل گرفته است،داستان پنهان در دل بازی گویند،داستانی که شبیه بسیاری از داستان های مکتوب اطرافمان است با این تفاوت که طریق انتقال آن بازی می باشد و شناختش نیازمند تعمق ، تحقیق و تفکر است.

Keywords:

کلید واژه ها: داستان نهفته , بازی-ترانه , کودکان و نوجوانان ایران