بازنمود گفتمان اقتصادی آرمانشهر جوانمردی و عیاری

در طول تاریخ، انسان ناخرسند و سرخورده از وضع موجود، همواره آرزوها و نیازهای برآورده نشده خود را در ذهن خویش، ساخته و در عالم خیال، جهان آرمانی­اش را پرداخته است. برابری، زندگی اشتراکی، فراوانی نعمت، ستودگی اخلاق از مهم­ترین مولفه­ های نظام­های آرمانشهری است که در نظام فکری عیاران نیز به فراوانی دیده می­ شود. در این مقاله، برآنیم تا نشان دهیم که جوانمردی و عیاری را می­توان به مثابه گفتمانی آرمانشهری به شمار آورد. به همین جهت با تمرکز بر مشابهت­ های گفتمان آرمانشهری و گفتمان عیاری در مباحث اقتصادی، مانند بهره­ گیری از اقتصاد اشتراکی، کوشیده­ ایم نقاط اصلی این دو نظام فکری را نمایان ­تر کرده، به صورت تحلیلی مقایسه کنیم. داستان سمک عیار، فتوت­نامه­ ها و گزارش ­های تاریخی از مهم­ترین متونی هستند که برای ذکر شاهد و مثال و تبیین مستندتر موضوع از آنها بهره جسته ­ایم. دستاورد بحث نشان می­ دهد اجتماع عیاری همچون همه آرمانشهرها، از منظر اقتصادی-اجتماعی، اشتراکی است که فقدان مالکیت خصوصی، تاکید بر برابری، فراوانی و رفاه اقتصادی و اخلاق­مندی از مهم­ترین ویژگی­های آن به شمار می­ رود.

Keywords:

گفتمان آرمانشهری , اقتصاد اشتراکی , جوانمردی , عیاری , فتوت , مدینه فاضله