رویکردهای اقتصادی به تفسیر متون و مقایسه آن ها با دیدگاه های اصاله الظهوری و مقاصدی

این تحقیق در پی پاسخگویی به این پرسش است که چگونه می توان میان رویکرد های اقتصادی تفسیر و دیدگاه های تفسیری در اسلام، سازگاری برقرار کرد و تفسیری با بیشترین میزان تحقق منافع عمومی ارائه نمود؟ رویکردهای اقتصادی در تفسیر متون، به سه قسم عمده تقسیم می شوند؛ در رویکرد نخست، بیش از هر چیز بر متن و تفسیر لفظی آن تاکید می شود. از این منظر، با پذیرش اصل «قانون گذار کم هزینه»، فرض بر این است که بررسی ها و تحلیل های لازم در جریان وضع انجام پذیرفته است و بررسی مجدد پیامدهای اعمال و جستجوی تفسیر بهینه، صرفا به ایجاد هزینه های مضاعف و اتلاف منابع می انجامد. رویکرد دوم به منشا وضع توجه دارد و با مدنظر قرار دادن نقش «گروه های ذینفع» یا «منفعت عمومی» در وضع قانون، بر «بازسازی ذهنی» فرآیند وضع تاکید می کند. رویکرد سوم نیز تفسیر را تابع بررسی پیامدها و هزینه ها و منافع آن می داند و تفسیری را ترجیح می دهد که به لحاظ اقتصادی بهینه و کارا باشد. حال، ترجیح یکی از این قواعد تفسیری یا جمع میان آن ها و شناسایی نظریه اقتصادی تفسیر، نکات بدیعی چون بهره مندی از مفهوم اجتماعی ضرر (در رویکرد اصاله الظهوری) و یا پررنگ کردن برخی مقاصد شرع از قبیل حفظ مال (در رویکرد مقاصدی) برای تایید استفاده از تحلیل های اقتصادی پیش از تفسیر لفظی، فراهم می آورد.

رویکردهای اقتصادی به تفسیر متون و مقایسه آن ها با دیدگاه های اصاله الظهوری و مقاصدی Keywords:

تحلیل اقتصادی , بازسازی ذهنی , قانون گذار کم هزینه , گروه های ذینفع , تفسیر لفظی