بررسی تاریخی مباهله از دیدگاه قاضی عبدالجبار و علامه طباطبایی با تکیه بر آراء اهل سنت (مبتنی برحضور علی (ع) در این جریان)

آیه مباهله از جنجالی ترین آیات قرآن کریم است. سنت مباهله از دیرباز در بین اقوام سامی رواج داشته و در کتاب های مقدس دیگر به جز قرآن نیز به مواردی از آن اشاره شده است. مباهله مذکور در قرآن به ماجرای گفتگو و مناظره مسیحیان نجران با پیامبر اختصاص دارد که در سرانجام آن به دلیل امتناع مسیحیان از پذیرش دعوت پیامبر، طرفین توافق کردند که دست به مباهله زنند و از خدا بخواهند که راستگو را از دروغگو تمایز دهد. این مباهله در میانه راه به دلیل امتناع مسیحیان متوقف شد و به انجام نرسید. اما همراهی اهل بیت پیامبر با ایشان در این حادثه، زمینه گسترده ای برای مجادلات کلامی بین فرق و مذاهب اسلامی را پدید آورده است. بیشتر مفسران از این آیه برای اثبات فضیلت اهل بیت استفاده کرده اند و شیعه علاوه بر آن از این آیه برای اثبات معتقدات دیگری چون عصمت و امامت بلافصل امام علی استفاده کرده است.جهت بررسی برخی از این تفسیرها در مقاله حاضر دیدگاه های دیدگاه قاضی عبداجبار و علامه طباطبایی مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت با بررسی منابع تاریخی به این نتیجه می رسیم که اکثر مورخین اهل سنت اتفاق نظر دارند که پیامبر گرامی اسلام(ص) هنگام مباهله عزیزترین و محبوب ترین افراد خاندان خود را با خود بردند و هیچ کس دیگری از خاندان یا اصحاب را در این واقعه شرکت ندادند که نشانگر این مطلب است که منظور خدا و پیامبرش از خاندان پیامبر(ص) کیان اند و سفارشات قرآن به رعایت و محبت به ذوی القربی شامل چه کسانی می شود.

Keywords:

مباهله , قاضی عبداجبار , علامه طباطبایی , اهل سنت