بازخوانی مفهوم ترکیب در ساخت واژه کردی سورانی: بررسی اسم های مرکب درون مرکز با رویکرد صرف ساختی

هدف از جستار حاضر واکاوی اسم های مرکب درون مرکز کردی سورانی در چارچوب صرف ساختی بوی (۲۰۱۰) و با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی است. به عبارت دیگر، این پژوهش در تلاش است تا با شناسایی و ترسیم کلان طرح واره، طرح واره های میانی و ریزطرح واره های حاکم، صورت بندی این ساخت ها و روابط معنایی میان سازه های مشارکت کننده در آن ها را بازنمایی کند. دراین خصوص، تعداد ۱۴۰۰ ترکیب اسمی از فرهنگ کردی -فارسی هه نبانه بورینه (شرفکندی، ۱۳۶۹) و فرهنگ فارسی - کردی دانشگاه کردستان (۱۳۹۲) به صورت تمام شمار استخراج و تحلیل و بررسی شد. ازاین بین، ۵۵۹ ترکیب یعنی ۳۹ درصد از کل داده ها، درون مرکز تشخیص داده شد. یافته ها نشان داد براساس مبانی نظری صرف ساختی، ترکیب های درون مرکز کردی سورانی از یک طرح واره اصلی، سه طرح واره میانی و پنج ریزطرح واره منشعب می گردند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که دلیل عمده این تنوع طرح واره ای از جایگاه آزاد هسته در ترکیب های اسمی ناشی می شود. معنای کلی ساخت های موردنظر نیز علاوه بر طرح واره ها، تحت تاثیر عوامل دیگری همچون جایگاه هسته، طبقه واژگانی و توالی سازه های مشارکت کننده در ساخت است.

Keywords:

صرف ساختی , طرح واره , ریزطرح واره , مرکب اسمی , جایگاه هسته , کردی سورانی