مقایسه تطبیقی کلیسا ها و مساجد شهر اصفهان (دوره صفویه) با رویکرد پایداری فرهنگی براساس شاخص های (سبکی، کالبدی و تزئینات)

دین اسلام سابقه ای هزار و چهارصد ساله در این مرز و بوم دارد. این پیشینه سبب تاثیرپذیری بسیاری از ابعاد زندگی مردم از اسلام گردید. یکی از مهمترین تاثیرگذاری دین اسلام، اثری بود که بر روی هنرها بخصوص معماری گذاشت. اولین بناهایی که پس از ورود اسلام به ایران بوجود آمدند، مساجد بودند که در ابتدا با تغییر کاربری آتشکده ها و سپس با ساخت بناهای جدیدی بعنوان مسجد تاسیس شدند. در زمان حکومت صفویان، سبک معماری اسلامی-ایرانی به اوج تکامل خود رسید و تمام ابنیه با کاربری های متفاوت بر اساس این سبک بنا می شدند. بنابر تصمیمی که در حکومت صفوی اتخاذ گردید، گروهی از ارامنه از ارمنستان به اصفهان کوچانده شدند. حکومت محله ای در شهر اصفهان را برای سکونت به ارامنه سپرد و آنها این محله را جلفا نام گذاری کردند. در آن دوران، کلیساهایی نیز در این محله توسط ارامنه ساخته شد. کلیساهای این محله از برخی منظرها با کلیساهای اروپایی و شرقی تفاوت هایی نیز داشتند که هدف از این پژوهش، مقایسه تطبیقی کلیسا های محله جلفا و مساجد شهر اصفهان(دوره صفویه) با رویکرد پایداری فرهنگی بر اساس شاخص های (سبکی، کالبدی و تزئینات) است. این مقایسه میان، کلیسای وانک، کلیسای بتلهم، مسجد حکیم و مسجد شیخ لطف اله شهر اصفهان صورت گرفت. ابتدا ویژگی های سبکی و کالبدی کلیساها و مساجد به روش کتابخانه ای و اسنادی مورد مطالعه قرار گرفت و در ادامه با روش میدانی ویژگی های سبکی، کالبدی و تزئینات معماری کلیساها و مساجد منتخب، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که شاخصه های پایداری فرهنگی در تمامی نمونه های مورد بررسی، به طرز زیبایی قابل مشاهده هستند. اجتماع پذیری، دیدومنظر، نظم، سازماندهی، مردم واری و محرمیت بارزترین شاخصه های پایداری فرهنگی هستند که در معماری نمونه های مورد مطالعه، قابل مشاهده اند.

Keywords:

کلیسا های اصفهان , مساجد اصفهان , پایداری فرهنگی.