اثرات کمپوست زباله شهری و کود دامی بر کمبود آب در گیاه ریحان (Ocimum basilicum L)

خشکی از رایج ترین و مهم ترین عوامل محدودکننده تولید در مناطق خشک و نیمه خشک است. برای کاهش اثرات خشکی بر گیاهان می توان از بعضی از مواد اصلاح کننده آلی استفاده کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر کمپوست زباله شهری و کود گاوی بر خصوصیات رشدی گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L) تحت شرایط کمبود آب انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال ۱۴۰۱ در گلخانه دانشگاه رازی، کرمانشاه انجام شد. تیمار های آزمایشی شامل کمبود -آب در سه سطح (۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد ظرفیت مزرعه)، کود دامی در سه سطح (۱۵، ۳۰ و ۴۵ تن در هکتار) و کمپوست زباله شهری در سه سطح (۱۵، ۳۰ و ۴۵ تن در هکتار) بودند. برای فاکتور کود دامی، تیمار بدون کود و همچنین برای فاکتور کمپوست، تیمار بدون مصرف کمپوست به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثرات متقابل کمپوست و کود دامی تحت شرایط کمبود آب بر بیشتر ویژگی های رشدی و نیز مقادیر پرولین، قند های محلول و رنگیزه های گیاهی معنی دارشد (۰۱۰/۰≤P). حداکثر وزن ماده خشک شاخساره و ریشه (به ترتیب ۱/۲ و ۷/۱ گرم)، ارتفاع گیاه (۱/۲۴ سانتی متر)، سطح برگ (۵/۷۵ سانتی متر مربع) و محتوای نسبی آب برگ (۳/۷۷ درصد) در شرایط کاربرد ۴۵ تن در هکتار کمپوست، ۴۵ تن در هکتار کود دامی و رطوبت ظرفیت مزرعه به دست آمد. همچنین، بیشترین غلظت پرولین (۷۸/۹ میکرو مول بر گرم) و قندهای محلول (۰۶/۱ میلی گرم بر گرم) در شرایط اعمال ۵۰ درصد رطوبت ظرفیت مزرعه و بدون کاربرد کمپوست و کود دامی حاصل شد. به طورکلی، کاربرد هم زمان کمپوست زباله شهری و کود دامی، یک روش ساده، مناسب و ارزان در راستای کاهش اثر کمبود آب در گیاه دارویی ریحان است.

Keywords:

اصلاح کننده آلی , پرولین , کمبود آب , گیاهان دارویی