بستر سازی جامعه و سازگار سازی محیط با شرایط خواص معلولین (طراحی از دیدگاه معلولین)

با توجه به اینکه زندگی معلولین نسبت به افراد عادی دارای محدودیت های خاصی است و معلولیت باعث اختلال در رابطه فرد با محیط می گردد باید سعی شود که در برنامه ریزی های محیطی سازگار سازی محیط با شرایط خاص معلولین در نظر گرفته شود. مناسب سازی می کوشد با هدف ایجاد تساوی فرصت ها و رعایت حقوق افراد معلول بمنظور مشارکت آنان در کلیه امور جامعه حضور معلولان جامعه را در اذهان طراحان شهری جهت ایجاد فضایی مناسب به مرحله تعیین برساند. تغییر ساختارهای موجود برای تسهیل استفاده معلولین بیش از حد پر هزینه است با این حال اگر نیازهای معلولین در مراحل برنامه ریزی و طراحی در نظرگرفته شود این هزینه را می توان پس انداز کرد. در مقررات ساختمان سازی سوئد از سال ۱۹۹۵ نیازهای فانکشنال معلولین مورد توجه قرار گرفت و به مناسب سازی منزل برای افراد ناتوان توجه خاصی داده شد؛ افراد ناتوان باید قادر به ورود به خانه باشند مدخل خانه باید فضای کافی برای مانور ویلچر داشته باشد. گذرگاه ها باید طوری باشد که افراد ویلچری بدون کمک عبور کنند درها باید فضای کافی برای باز و بسته شدن داشته باشند. (الهام حیدرپور_ کارشناس ارشد فیزیوتراپی)از اوایل سال ۱۳۶۶ به دلیل نیاز جامعه، پژوهش در زمینه «طراحی فضاهای عمومی، خصوی برای معلولین جسمی – حرکتی، مناسب سازی وضع موجود و تدوین وضع مطلوب» به وسیله کارشناسان مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن آغاز گردیده و در اوایل پاییز ۱۳۶۷ تهیه ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی برای معلولین از جانب هیات دولت به عهده ارگان ها ی مسئول در این خصوص قرار داده شد. از آنجا که این تحقیق در همان زمان در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در جریان بود، در مهرماه سال ۱۳۶۷ ضوابط و معیارهای ارائه شده در کتاب «فضای شهری و معلولین» (که در آبان ۶۷ انتشار یافت) و ضوابط طراحی ساختمان های عمومی برای معلولین جسمی – حرکتی به صورت پیش نویس در اختیار صاحب نظرات و مراکز ذیربط برای نظر خواهی قرار گرفت. در این مقاله نیز سعی شده طراحی از دیدگاه معلولین صورت گرفته و نیاز معلولین جسمی حرکتی به یک محیط زندگی مناسب در رابطه با فعالیتهایی مثل خوابیدن، امور بهداشتی و نظافت، و حرکت در اطراف خانه بررسی گردد.

Keywords:

توسعه , طراحی اجتماعی , طراحی جامع فراگیر معلولین , حقوق معلولین در عهدنامه امام علی (ع) به مالک اشتر.