بررسی اضطرار در قانون مجازات اسلامی

درقوانین جمهوری اسلامی ایران درماده ۲ قانون مجازات اسلامی درتعریف جرم آمده است:هرفعل یاترک فعلی که درقانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم است. پس مجرم کسی است که فعل یاترک فعلی را که قانونگذار منع نموده انجام می دهد ومستحق مجازات است، وقانونگذار میزان ونوع مجازات وی را مشخص می کند. دریک تقسیم بندی جرایم به جرایم مدنی وکیفری تقسیم می شنوند. جرایم مدنی جرایمی هستندکه درآنها من غیرحق زیانی به دیگری وارد می گردد و وارد کننده زیان ملتزم به جبران خسارت وضررمی باشد. اما درجرایم کیفری، فرد فعل یا ترک فعلی را انجام می دهدکه ممکن است به کسی خسارت نیز وارد نکند اما قانونگذار برای صیانت وحفاظت از جامعه مجازات را برای وی درنظر می گیرد.حال مجازاتی که در اینگونه جرم ها درنظرگرفته می شود، باید قبل از ایجاد جرم توسط قانونگذار تعیین شده باشد. مجازات ها بیشتر برای تنبیه وتنبه مجرم درنظرگرفته می شوند وتلاشی است برای جلوگیری از تکرار جرم درجامعه. درجوامع بشری همراه با پیشرفت انسان ها وحرکت آنها به سوی آسایش و رفاه، حکومت ها ومراجع قانونگذاری نیز سعی نموده اند با ایجاد قوانین منظم ومنسجم نیازهای انسانی را پاسخگو باشند ودرجامعه ایجاد نظم وامنیت کنند. آنان با کسانی که نظم عمومی را به مخاطره اندازند برخورد مناسب ومتناسب می نمایند ومجازات را برای اینگونه متهمان درنظر می گیرند. بررسی ماهیت و آثار اکراه ، اجبار و اضطرار در مسئولیت مدنی و جبران خسارت است. این سه عنوان فقهی حقوقی به طور کامل از سوی فقهای امامیه و قوانین حقوقی و کیفری ایران مورد بررسی های مستقل ومنسجم قرار نگرفته و حدود و ضوابط اعمال آن به طور کامل مشخص نشده است، از همین رو گاه در مقام وضع قانون و یا اجرای آن بی جهت مورد استناد واقع می شوند و منشا یا سند وضع قانون یا صدور آرای قضایی می گردند.

Keywords:

اضطرار , اجبار , قانون مجازات اسلامی