مدلسازی عددی تاثیر سد زیرزمینی در جلوگیری از هجوم آب شور در آبخوان های ساحلی

حفاظت از آب های زیرزمینی یکی از اصلی ترین مسائل در مدیریت منابع آب می باشد. در نواحی ساحلی که از منظر سیاسی و اقتصادی حائز اهمیت هستند، با توجه به مصرف آب شیرین آبخوان ها، که اصلی ترین منبع موجود برداشت آب می باشد، در معرض آلودگی با آب دریا قرار دارند. در حالت طبیعی تراز آب شیرین نسبت به آب دریا بالاتر می باشد و آب شیرین به درون دریا تخلیه می گردد. با مصرف بیش از پیش آب شرب و استفاده آب در صنعت و کشاورزی گرادیان هیدرولیکی از حالت معمول تغییر کرده و آب دریا نیز به دلیل چگالی بیشتر از عمق به درون آبخوان نفوذ می کند و مسئله نفوذ آب شور در آبخوان های ساحلی معضل اصلی این نواحی می باشد. جهت جلوگیری از هجوم آب شور راهکارهای متفاوتی توسط محققین انجام گردیده. یکی از روش های کاربردی استفاده سد زیرزمینی در کف آبخوان می باشد که تاثیر به سزایی در جلوگیری هجوم آب دریا دارد. این پژوهش به بررسی شبیه سازی عددی استفاده از سد زیرزمینی با نرم افزار GMS پرداخته است. در سناریوهای انجام شده دیوار به فواصل ۲۰، ۲۰، ۳۰ و ۳۵ سانتی متر از مرز دریا با ارتفاع به ترتیب ۶، ۱۰، ۶ و ۴ سانتی متر در مدلی به ابعاد ۵×۴۷/۵×۱۴۰ (عرض×ارتفاع×طول) سانتی متر پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان داد تاثیر دیوار به ترتیب ۵، ۶۰, ۴۳ و۳۰ % می باشد و هرچه فاصله دیوار از مرز دریا بیشتر شود مقدار نفوذ بیشتر شده اما ارتفاع دیوار می تواند کاهش یابد و همچنین هرچه فاصله دیوار از مرز آب شور کمتر گردد جهت نتایج موثرتر ارتفاع دیوار افزایش خواهد یافت.

Keywords:

آبخوان های ساحلی , سد زیرزمینی , مدلسازی عددی , مدیرت آب , نرم افزار GMS , هجوم آب شور