ویژگیهای روان سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی آزمون خلاقیت تداعی های دور ( تفکر همگرا)

خلاقیت به عنوان عملکرد یا توانایی شناخته شده است که به صورت اصیل، ارزشمند و مفید، ظهور پیدا می­کند. سطح خلاقیت هر فرد را می­توان با استفاده از ارزیابی عملکرد او در آزمون­های خلاقیت سنجید. یکی از آزمونهای پر کاربرد در سنجش خلاقیت، آزمون تداعی­های دور است. آزمون تداعی­های دور که  بوسیله مدنیک (۱۹۶۷) ساخته شد به عنوان یک ابزار معتبر سنجش تفکر همگرا شناخته می­شود. هدف این پژوهش بررسی ویژگی­های روانسنجی و تطبیق نسخه فارسی آزمون تداعی­های دور بود. بدین منظور ۴۸۲ نفر از دانشجویان دانشگاه اراک به روش نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب شده و در این تحقیق شرکت کردند. بدین صورت که ابتدا تعداد ۲۰۰ دانشجو انتخاب و به آزمون تداعی­های دور پاسخ دادند. پس از پالایش اولیه اصلاحاتی در نسخه اولیه صورت گرفت و سپس ۲۸۲ نفر متفاوت از نمونه اولیه به آزمون­های تداعی­های دور، حل مسئله بینشی و استفاده­های غیر معمول گیلفورد پاسخ دادند. از دو رویکرد کلاسیک و نظریه سوال-پاسخ جهت بررسی ضریب دشواری و تمیز گویه­ها، روایی سازه، و پایایی استفاده شد. همبستگی مثبت معنادار آزمون تداعی­های دور با آزمون حل مسئله بینشی، و عدم ارتباط معنادار با آزمون استفاده­های غیر معمول گیلفورد به ترتیب نشان دهنده روایی همگرا و افتراقی و در کل روایی سازه مناسب آزمون می­باشد. نتایج نشان دهنده ویژگی­های روانسنجی مناسب  نسخه ۳۰ گویه ایی تداعی­های دور ارائه شده در این پژوهش بوده و میتوان گفت این آزمون برای اندازه­گیری تفکر همگرا در زبان فارسی کارآمد و مناسب است.

Keywords:

Creativity , Convergent Thinking , Remote Associates Test , خلاقیت , تفکر همگرا , آزمون تداعی های دور