بررسی حافظه گذشته نگر و آینده نگر و توانایی شناختی بر اساس ابعاد شخصیتی نظریه حساسیت به تقویت گری: گرایش رفتاری و بازداری رفتاری

هدف از پژوهش حاضر مقایسه ابعاد مختلف حافظه شامل حافظه گذشته­نگر و آینده­نگر و توانایی شناختی در سه گروه شخصیتی مبتنی بر نظریه حساسیت به تقویت بود. به این منظور، ابتدا ۳۵۸ نفر از دانشجویان از طریق نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای از دانشگاه بوعلی سینا انتخاب شدند. سپس مقیاس سیستم­های مغزی/رفتاری به منظور پاسخگویی در بین آنها توزیع گردید تا پاسخ دهند. پس از تحلیل نتایج اولیه تعداد ۵۱ نفر از آنان بر اساس تحلیل خوشه­ای در پرسش­نامه سیستم­های مغزی/رفتاری انتخاب شده و درنهایت به منظور آزمون فرضیه­های پژوهش، شرکت­کنندگان در ابعاد حافظه گذشته­نگر و آینده­نگر و توانایی شناختی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده­ها پس از جمع­آوری با استفاده از شاخص­های توصیفی، تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون­های تعقیبی تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین سه گروه شخصیتی تفاوت معناداری در ابعاد حافظه و توانایی شناختی وجود دارد. به این صورت که گروه با حساسیت سیستم بازداری رفتاری بالا در مولفه های حافظه گذشته­نگر، آینده­نگر، حافظه عمومی، توانایی نام بردن عملکرد بهتری داشتند؛ گروه با حساسیت بالای سیستم جنگ-گریز-انجماد نمرات بالاتری در حافظه ­آینده­نگر و حافظه عمومی داشتند. نتایج نشان داد که بیش­فعالی و کم فعالی سیستم­های مغزی/رفتاری می­تواند رابطه نزدیکی با توانایی حافظه و سایر توانایی­های شناختی داشته باشد. به نظر می­رسد توانایی­های شناختی می­تواند تحت تاثیر سیستم­های مغزی مرتبط با حساسیت به تقویت قرار گرفته و به این وسیله کارکردهای شناختی تغییر یابند.

Keywords:

Behavioral activation system , behavioral inhibition system , cognitive ability , retrospective and prospective memory , سیستم فعال ساز رفتاری , سیستم بازداری رفتاری , توانایی شناختی , حافظه گذشته نگر و آینده نگر