بررسی مسئولیت های تدبیر منزل در فقه نظام خانواده؛ مبانی و احکام

اعضای هر خانواده محیطی را به نام منزل برای تداوم زندگی مشترک خود برای مدت معینی استفاده می کند. پژوهش حاضر ساختار و احکام «منزل » در خانواده را با رویکرد فقه نظام بررسی می کند. دراین رویکرد، وجوب حفظ نظام، وجوب اقامه نظام و وفاق در اجزای متزاحم، قواعدی حاکم بر احکام فقهی است که آن را ناظر به نظامات اجتماعی -از جمله نظام خانواده- درنظرمی گیرد. از این منظر، با تبیین ملاکات فقه نظام خانواده به طور عام و ملاکات فقه نظام مدیریت خانواده به طور خاص، خطوط کلی مربوط به منزل و تدبیر آن فهمیده شده و احکام مربوط به این فرع در دو نوع مسئولیت تنظیمی و حمایتی بررسی می شود که هر یک، مسئولیت مدیران خانواده (زوجین) را در این خصوص درنظر دارد و مبنای حقوق و مسئولیت ها در این حوزه در دو بخش احکام منزلی و پیرا منزلی است. احکام منزلی مواردی چون مدیریت غذایی، پاکبانی منزل، امنیت منزل و سبک معماری منزل را دربرمی گیرد و احکام پیرامنزلی به مباحثی چون همسرداری، مراقبت، مسافرت، میهمانی و همسایگی م یپردازد. با درنظر گرفتن استکشاف نظام از سیره شارع و توجه به مجموع ادله و احکام، ملاکات در فقه نظام خانواده ولایت، مصلحت، رفق، مودت، رحمت، مشارکت، حمایت، عفت، قرابت و دوام را دربرمی گیرد و ملاکات در فقه نظام مدیریت خانواده مواردی چون وجوب قوامیت ولی خاص، فراتر بودن مدیریت خانواده از سرپرستی آن، مسئولیت عاطفی در خانواده، تدبیر مالی منزل، وجوب غیرت، حسن معاشرت، ممنوعیت نهادسازی موازی با منزل، احترام حریم منزلی و حریم خصوصی است. این دو دسته ملاکات، چارچوب نظری بحث را شکل می دهد.

Keywords:

منزل , خانواده , مسئولیت , تدبیر , فقه نظام