شناسایی و رتبه بندی شاخص های ارزیابی پایداری صندوق های بازنشستگی در ایران

صندوق های بازنشستگی در ایران از نوع مزایای معین است و پایداری آن‎ها از اهمیت بالایی برخوردار است. بااین وجود ارزیابی پایداری آن ‎ها همواره موردانتقاد بوده است. گزارشگری حداقلی و استفاده از شاخص های ساده پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی ذینفعان نیست. مسئله، تعیین شاخص ها و استانداردهایی برای ارزیابی همه جانبه پایداری مالی می باشد. برای پاسخ به این مسئله ابتدا مبانی نظری ارزیابی پایداری صندوق های بازنشستگی و شاخص های مورداستفاده توسط کشورها و سازمان های بین المللی بررسی گردید. شاخص های استخراج شده برای نظرخواهی در اختیار خبرگان قرار داده شد و بر روی شاخص های کلیدی به روش دلفی فازی اجماع کسب گردید. به منظور رتبه بندی و تدوین شاخص ترکیبی، با استفاده از نظر خبرگان و روش سوارا شاخص نهایی حاصل شد. از مبانی نظری ۲۷ شاخص در چهار بعد عدالت، کفایت، مالی و نوگرایی استخراج شد و مطابق با نتایج روش دلفی فازی، ۱۵ شاخص کلیدی به تایید نهایی رسید. از این بین، نسبت پشتیبانی از نظر تاثیر رتبه اول، نرخ جایگزینی و ضریب نفوذ رتبه دوم و سوم را کسب کرد. نتایج حاصل از اجرای روش سوارا تاییدکننده شاخص ترکیبی متشکل از ابعاد عدالت (۱ زیر شاخص)، کفایت (۳ زیر شاخص) و بعد مالی (۱۱ زیر شاخص) شد. در شاخص ترکیبی، بعد عدالت (۶ درصد وزن شاخص ترکیبی)، بعد کفایت (۲۱ درصد وزن شاخص ترکیبی) و بعد مالی (۷۳ درصد وزن شاخص ترکیبی) را تشکیل می دهد. نسبت پشتیبانی رتبه اول، نسبت ارزش فعلی دارایی ها به تعهدات رتبه دوم و تجزیه وتحلیل اکچوئری رتبه سوم را کسب کرده است. با توجه به شاخص ترکیبی، بعد شاخص های مالی بیشترین اهمیت را داشته است.

Keywords:

صندوق های بازنشستگی , پایداری مالی , گزارشگری پایداری , شاخص های ترکیبی ارزیابی پایداری