بررسی و نقد تبیین معرفت شناختی مفاد اصل علیت از اصل استحاله تناقض
Publish place: Islamic wisdom، Vol: 6، Issue: 22
Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 38
This Paper With 25 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FHI-6-22_004
تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1403
Abstract:
هر امر ممکنی در تحقق یا عدم تحقق نیازمند علت است. اهمیت بالای بررسی معرفتشناختی این قضیه در دوره معاصر، این نوشتار را به بررسی و نقد یکی از روشهای متداول تبیین آن، یعنی تحصیل اصل علیت از اصل استحاله اجتماع نقیضین واداشته است. بر این اساس گفته میشود تحقق ممکن بدون علت، مستلزم تناقض در ذات ممکن است. پس اصل علیت همواره صادق است. جستار حاضر ضمن بررسی فلسفی مقدمات طرح مدعای مزبور و نتایج مترتب بر آن، با هدف نفی اثباتپذیری اصل علیت از اصل استحاله تناقض، به این نتیجه دست یافته است که هرچند تحقق ممکن بدون علت در حقیقت به تناقض منتهی میگردد، ولی این تناقض با در نظر گرفتن اصل علیت حاصل گشته است. بلکه باید گفت اگرچه علم به استحاله تناقض در استنتاج کذب نقیض اصل علیت از مفاد این اصل، شرط است؛ ولی از جهت معرفتشناختی، اصل علیت بر اصل استحاله تناقض تقدم نیز دارد. بر همین اساس اصل عدم تناقض، مبداء و اولیالاوائل تمامی بدیهیات تصدیقی محسوب نمیشود. به صورت کلی میتوان نشان داد که نه اثبات اصل علیت ممکن است و نه انکار آن، بلکه صرفا میتوان بر بداهت آن تنبیه داد.
Keywords:
Authors
محمد صادق کاویانی
دانشجو سطح چهار مرکز تخصصی فلسفه اسلامی (نویسنده مسئول)
غلامرضا فیاضی
استاد و عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :