بهشت بقیع، قلمرو هویتی فرهنگی اسلام و تشیع و ضرورت بازسازی آن از نگاه مردم شناسی

مقاله حاضر در صدد است تبیینی از نقش بقیع در ساختن یک میراث مشترک از دیدگاهی انسان شناسانه به مکان و هویت ارائه کند. براساس این تبیین بقیع به عنوان مکانی که در آن گفتمان و سیاست مکان های مذهبی تعریف شده است و هویت های مسلمین از طریق آن شکل می گیرد و مسلمانان فهم خود از اسلام را با چند و چون شکل گیری و تغییر و تحولات این ابنیه تنظیم می کنند، اهمیت اجتماعی و فرهنگی دارد.نکته محوری این مقاله در حقیقت بازخوانی یک مکان بر مبنای قرائت اسلام از مکان است. ارتباط با یک مکان گاه از طریق رفتارها و آداب خود مسلمانان روشن می شود. با توجه به این نکته وهابی ها همواره از اقداماتشان درباره تخریب و بازسازی اماکن دفاع می کنند. «بازسازی بقیع» به عنوان شعار محبوب شیعیان که می توان آن را به شکل فضاسازی مجدد بقیع بازخوانی کرد در ظاهر فراخوانی است برای بازگرداندن بقیع به وضعیت سابق آن در زمان حکومت عثمانی که یک امپراتوری سنی بود. این شعار بیانگر شباهت های رویکرد شیعه و سنی به اماکن مذهبی است. این شعار همچنین انعکاسی از ابعاد دین، اماکن و ارتباط بین مکان و هویت مذهبی است. ارائه این نگاه از تخریب بقیع و ضرورت اجتماعی فرهنگی بازسازی آن از دیدگاه مردم شناسانه و جامعه شناسانه از نوآوری های این مقاله است.

Keywords:

destruction of Baqī , Baqī as an Islamic cultural realm , Al-Saud and the destruction of Baqī , reconstruction of Baqī