میزان تمرکز کشور ایران در کشورهای صادرکننده ی نفت غیر اوپک و اثر آن بر رشد اقتصادی

بخش نفت یکی از بخش های مهم در کشورهای تولیدکننده و صادرکنندهی نفت بوده و به عنوان محرک اشتغال، تولید، رشد اقتصادی و سرمایه گذاری می باشد. نفت در طی دهه های گذشته ، یکی از اصلی ترین منبع تامین انرژی در عرصه ی بین المللی بوده که مورد توجه تمامی سیاست مداران و اقتصاددانان دنیا قرار داشت و نقش مهمی در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بین المللی کشورهای نفت خیز بر عهده داشته است .این مقاله با رتبه بندی ۸۳ کشور صادرکنندهی نفت بین سالهای ۲۰۱۱-۲۰۰۷ از طریق شاخص هرفیندال - هیرشمن توانسته است ، قدرت انحصاری و تمرکز این کشورها را اندازهگیری کند. نتایج نشان می دهد میزان کلی صادرات نفتی در رشد سالیانه ی آن در سال ۲۰۰۸ نسبت به ۲۰۱۱ با کاهش همراه بوده است . هم چنین سهم کشور ایران از این برآورد از مقدار ۳۴/۶۹ در سال ۲۰۰۷ به ۰۶/۴۲ در سال ۲۰۱۱ کاهش یافته است و بعد از کشور روسیه در جایگاه دوم قرار گرفت و کشورهایی چون سنگاپور، هلند و آمریکا جایگاه سوم تا پنجم را از آن خود نمودهاند. در عوض کشورهای آلبانی ، سیشل ، لوکزامبورگ، کنیا، فرانسه ، ایسلند، لوسیا و لائوس کم ترین سهم را از حیث این شاخص در بر گرفته اند. در این مطالعه بر طبق نتایج برآوردی مدل پانل دیتا، اثر صادرات نفتی بر رشد اقتصادی معادل ۴۶/۰ درصد برآورد شده است ولی اثر تولید ناخالص ملی بر رشد اقتصادی چندان محسوس نیست . اما صادرات کالاها و خدمات تاثیر قابل ملاحظه ای بر رشد اقتصادی داشته است و با افزایش یک درصدی خود حدود ۹۴/۰ درصد رشد اقتصادی را با افزایش مواجه کرده است .

Keywords:

صادرات نفت کشورهای غیراوپک , رشد اقتصادی , شاخص تمرکز , شاخص هرفیندال دادههای ترکیبی