روش سیره نویسی اربلی در کشف الغمه (سیره نبوی(ص))

علی بن عیسی اربلی(م ۶۲۰) از مورخان و ادیبان شیعی برجسته قرن هفتم است که عمر با برکتش به کاوش و تتبع و در نتیجه تعمیق و گسترش فرهنگ اهل بیت((ع)) سپری شد؛ از این رو به حق می توان از او به عنوان محقق نام آور عالم تشیع، به خصوص در عرصه امامت و ولایت نام برد. پژوهش حاضر تلاشی است، برای روشن شدن شیوه تاریخ نگاری اربلی از خلال بررسی بخش سیره نبوی کتاب کشف الغمهکه نخست از اربلی و جایگاه علمی و ادبی او سخن رفته و سپس به بررسی روش کار او در این کتاب البته در محدوده سیره پیامبر(ص) می پردازد. اگر چه هدف اصلی اربلی در این کتاب، بررسی زندگانی ائمه((ع)) است و در طرح مباحث مربوط به سیره پیامبر(ص) با نگاهی استطرادی و طفیلی وارد بحث می شود؛ اما در همین نگاه، نکات قابل توجهی درباره شیوه و روش کار او در سیره نویسی به دست می آید. استناد به آیات و روایات، بهره گیری از اقوال اهل سنت، نقل اقوال مختلف در موارد اختلافی، استفاده از مباحث عمیق لغوی و ادبی، از نقاط قوت کار اربلی در این بخش از کتاب است. اعتدال و میانه روی در طرح مباحث، باعث مقبولیت و پذیرش کتاب اربلی برای همگان شده است. البته جایگاه اجتماعی اربلی و ارتباطی که با علما و بزرگان اهل سنت داشته نیز به این مقبولیت کمک کرده است. مورخان قرن هشتم به بعد از کتاب او (بخش سیره ائمه((ع))) بهره فراوان برده اند، اما به دلیل نگاه اجمالی و مختصری که به سیره پیامبر(ص) داشته است، این بخش از کتابش مورد توجه قرار نگرفته و دیگران ترجیح داده اند به کتاب هایی مراجعه نمایند که از جهت پرداختن به سیره پیامبر(ص) کامل­تر و غنی تر باشد.

روش سیره نویسی اربلی در کشف الغمه (سیره نبوی(ص)) Keywords:

کشف الغمه , اربلی , سیره نبوی , پیامبر(ص) , تاریخ نگاری شیعه