بررسی عوامل اجتماعی موثر بر عرفی شدن دین (مورد مطالعه: مردم شهر گناباد)

ای ن تحقیق با رویکرد کمی، به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه به مطالعه ی میزان عرفی شدن و برخی عوامل اجتماعی موثر بر آن پرداخته است. جامعه ی آماری تحقیق، تمامی شهروندان ۱۵ تا ۶۵ سال ساکن شهر گناباد را شامل می گردد که از میان آنها ۳۸۲ نفر به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه ی مورد بررسی انتخا ب شدند. چارچوب نظری پژوهش، تلفیقی از نظریه های کارل دابلر وبرایان ویلسون است. عرفی شدن، متغیر وابسته ی این تحقیق است و متغیرهای مستقل نیز، علاوه بر متغیرهای زمینه ای، عبارتاند از: ملی گرایی، علم گرایی،میزان استفاده از رسانه های همگانی، نظارت اجتماعی، تکثرگرایی، میزان دینداری، و مسوولیت پذیری مدنی. یافته های مربوط به میانگین عرفی شدن بیانگر آن است که میزان عرفی شدن مردم شهر گناباد در حد متوسط است. همچنین، یافته ها نشان میدهد که رابطه ی معناداری بین عرفی شدن با دو متغیرجنیست و خاستگاه اجتماعی وجود ندارد. با این حال، بین عرفی شدن و متغیرهای علمگرایی، تکثرگرایی، ملی گرایی، نظارت اجتماعی و مسوولیت پذیریمدنی رابطه ی مستقیم و معناداری مشاهده شده است. از سوی دیگر، یافته ها نشان می دهد که بین دو متغیر سن و دینداری با عرفی شدن رابطه ای منفی ومعکوس وجو د دارد. علاوه بر این، نتایج آزمو ن مدل در تحلیل رگرسیون چندمتغیره حاکی از آن است که متغیرهای مستقل انتخاب شده در این تحقیق،در مجموع، حدود ۳۱ درصد از تغییرات متغیر وابسته، یعنی عرفی شدن، را تبیین و پیش بینی می کنند.

Keywords:

جامعه شناسی دین , عرفی شدن , دینداری , شهر گناباد , برایان ویلسون