معرفی و سبک شناسی سفال ها و کاشی های زرین فام موزه هنر ایران

یکی از انواع تزیینات رایج دوران اسلامی، تزیین زرین فام است که بر روی انواع سفال­ها و کاشی­ها اجرا شده است. قدیمی ترین تزیین زرین فام قابل تاریخگذاری، یک جام شیشه ای است که در فسطاط (قاهره قدیم) پیدا شده و بر آن نام حاکم مصر عبدالصمد بن علی آمده است (۱۵۷ ه.ق) آمده است. این تکنیک بعد به عراق رفت و منجر به استفاده از لعاب زرین فام بر روی ظروف سفالی شد. کشورهای خاورمیانه همچون مصر، سوریه و ایران سهم مهمی در تعالی این سفال داشته اند. سفال­های زرین فام به سه دوره سده های نخستین، میانه و متاخر تقسیم بندی شده­اند؛ اوج این تکنیک مربوط به دوره میانی یعنی سده های ۵-۷ هجری است و مراکز مختلفی در این دوره در ایران به تولید سفال زرین فام مشغول بوده­اند. در موزه هنر ایران تعداد ۴ قطعه کاشی و ۳ ظرف زرین فام به نمایش درآمده که تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته اند. شیوه تحقیق توصیفی- تحلیلی است. با توجه به اهمیت این آثار، این پژوهش در راستای معرفی و تعیین سبک نمونه­های مورد مطالعه و در پاسخ به این سوالات اصلی به انجام رسیده است: ۱. سفال­ها و کاشی­های زرین فام موزه هنر ایران به لحاظ ویژگی­های سبکی و هنری به کدام دوره تعلق دارند؟ ۲. نمونه های مورد مطالعه ساخت کدام مرکز یا مراکز تولید سفال بوده اند؟ مقایسه کاشی­ها و ظروف موزه هنر ایران نشان داد که با توجه به کتیبه­های روی آثار که برخی منتسب به باباافضل کاشانی و کمال­الدین اصفهانی است و مقایسه ویژگی­های این آثار با آثار مشابه در موزه­ها و مجموعه­های جهان، همگی منتسب به شهر کاشان و سده های میانی دوران اسلامی است.

معرفی و سبک شناسی سفال ها و کاشی های زرین فام موزه هنر ایران Keywords:

کاشی زرین فام , سفال زرین فام , موزه هنر ایران , کاشان