اقتصاد اسلامی و سرمایه داری

باوری قوی در محافل علمی و سیاسی شکل گرفته که سرمایه داری معاصر منشا بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است که مردم جهان را آزار می دهد. این سیستم به دلیل نابرابری های کلان بین ثروتمندان و فقرا، سود جویی بدون ملاحظات اخلاقی و اجتماعی، انباشتن پول از طریق درآمد و ثروت، و تخریب محیط زیست مقصر شناخته می شود. برخی معتقدند سرمایه داری باعث نوآوری و جذب سرمایه گذاری می شود. باید گفت این نتایج مثبت، با مشکلات ساختاری و جهانی سرمایه داری که بشر را تهدید می کند، خنثی می شود. بنابراین دنیا نمی تواند این مسیر را ادامه دهد و به استفاده از سایر الگوهای مدیریت منابع خود برای ایجاد تعادل نیاز دارد؛ تعادل بین خودخواهی، سودجویی و جاه طلبی از یک سو و اخلاق فردی و اجتماعی، مسئولیت اجتماعی و تعهد نسبت به محیط زیست از سوی دیگر.«اقتصاد اسلامی» به عنوان بستری برای ایجاد سیستم جایگزین پیشنهاد شده است. گرچه الگوی فعلی «اقتصاد اسلامی» باید جهت گیری خود را تغییر دهد و از روش فعلی «اسلامی سازی دانش» به سمت الگویی متناسب با چشم انداز قرآن از جامعه و اقتصاد، با هدف ارائه مجموعه ای از راه حل های مناسب و پایدار برای مشکلات انسانی برود. هر اقدامی در این مسیر نیازمند در نظر گرفتن عناصری از این چشم انداز است که تاکنون در نظریه اقتصاد اسلامی بررسی نشده است. این یادداشت تلاشی برای کشف یکی از این عناصر برگرفته از قرآن است: ایده سرمایه معنوی. این ایده عامل مدیریت استفاده موثر و کارآمد از سرمایه های اجتماعی، انسانی و مالی، گامی برای تغییر پارادایم در مطالعه قرآنی مدیریت منابع است.