جایگاه نفت در تحول هویتی جزیره خارک

خارک، یکی از جزایر بزرگ در منتهی الیه خلیج فارس است که هرچند به دلیل نداشتن خاک کافی فاقد استعداد کشاورزی است، اما منابع مختصر آب شیرین، سواحل عمیق و نزدیکی به درگاه ورودی دهانه اروندرود در طول تاریخ اهمیت ویژه ای به آن داده است. ساکنان محدود این جزیره با صیادی، کشاورزی مختصر و خدمات رسانی به کشتی های عبوری امرار معاش می کردند. بقایای زندگی و آثار باستانی متعدد و متنوع از اقوام مختلف و جهان گشایان در این جزیره نشان می دهد که موقعیت راهبردی خارک در ژئوپلیتیک خلیج فارس به عنوان دروازه میان رودان و خوزستان در مسیر شرق به غرب مورد عنایت اقوام بوده و رونق و جمعیت آن همواره تابعی از این متغیر مهم بوده است. در این راستا، استقرار هلندیان و انگلیسی ها برای تجارت و پیگیری اهداف سیاسی در دوران پس از اکتشافات جغرافیایی در این جزیره، جایگاه تعیین کننده خارک را نشان می دهد. علاوه براین، در برخی از دوره های تاریخی، این جزیره کارکرد تبعیدگاهی و زندان هم داشته است که تبعید زندانیان چپ به آنجا، آخرین خاطرات خارک از کارکردهای گذشته این جزیره است. خارک کنونی اما هویتی متفاوت پیداکرده است که وابسته به نفت است. پژوهش حاضر به دنبال یافتن تاثیرات صنعت نفت بر هویت نوین این جزیره است. نتایج تحقیق که از راه مطالعه اسنادی و کتابخانه ای به دست آمده، نشان می دهند تصمیم کنسرسیوم نفتی طرف قرارداد با شرکت ملی نفت ایران بر صادرات نفت ایران از خارک، هویت جدیدی به جزیره داده است. صنعتی شدن خارک به عنوان یک متغیر مهم در تغییر جایگاه جزیره خارک از شرایط قدیم به شرایط کنونی بوده و موقعیت این جزیره را در منطقه و جهان تحت تاثیر خود قرار داده است.

Keywords:

هویت , جزیره خارک , صنعت نفت , صادرات نفت