بررسی حجیت شهرت فتوایی از دیدگاه علماء

شهرت فتوای یکی از مباحث مهم حجج و امارات می باشد.که بسیاری از احکام تنها مستندشان شهرت می باشد لذا در این مقاله سعی شده است که، آن را بررسی کنیم. شهرت در لغت به معنای شیوع می باشد. و در اصطلاح بر سه قسم تقسیم می شود۱-فتوای ۲-عملی ۳-روایی، محل نزاع قسم اول می باشد. ما در صدد آن هستیم که آیا شهرت فتوایی حجت است یا خیر؟ حجت هم در اصطلاح اصول این است که: شیء ای متعلقش را ثابت کند ولی به درجه قطع نرسد. البته به عنوان مقدمه هم بحث می کنیم که اصل اولی در ظنون چیست؟ که طبق نظر اکثر اصولیون حرمت است لذا اگر ما دلیلی بر حجیت آن نیابیم حکم به حرمت عمل بر طبق آن می کنیم. مجموعا در این باره (حجیت یا عدم حجیت شهرت فتوای ) سه قول وجود دارد۱-حجیت مطلقا به دلیل اولا: مفهوم اولویت از خبر عادل ثانیا: دو روایت مرفوعه و مقبوله ثالثا: تعلیل موجود در آیه نبا. و به این نتیجه رسیدیم که اولویتی وجود ندارد و دو روایت ضعیف اند و مدعا را هم ثابت نمی کنند و تعلیل در آیه همک صغرویو هم کبروی دچار اشکال می باشد.۲-تفصیل بین شهرت قدما و متاخرین: که شهرت قدما حجت می باشد. دلیل آن این است که: قدماء اشخاص متعبدی به روایت بوده اند و به استحسانات عقلی خود تمسک نمی کردند لذا از شهرت آنها حدس قطعی به قول امام حاصل می شود. در جواب این دلیل هم باید گفته شود که این حدس چون مستند به مبادی محسوسه نمی باشد حجت نیست.۳-عدم حجیت مطلقا، نیازی هم به دلیل وجود ندارد زیرا عدم الدلیل دلیل العدم یعنی همین که دلیلی بر حجیت آن نیافتیم قطع به عدم حجیت آن برای ما حاصل می شود.