مرگ اندیشی در اشعار محمد عفیفی مطر

یکی از مهم ترین مسائل آدمی پس از زندگی، مرگ است. شباهت و همانندی و همراهی این پدیده با زندگی به اندازه ای است که بسیاری معتقدند که مرگ همان حیات و زندگی و یا ادامه زندگی است و به همین دلیل، یکدیگر را تداعی می کنند و نه تنها در دنیای ذهن بلکه در نوشتار یا گفتار در کنار هم قرار می گیرند. انسان ها بیشتر از مرگ گریزان هستند و گاهی نیز به آن تمایل دارند. یکی از انگیزه ها و دلایل اصلی پذیرش مرگ، ادامه زندگی است. چنین مساله ای که ارتباط تنگاتنگ با مسائل اجتماعی دارد در اشعار معاصر عربی بازتاب وسیعی دارد؛ به طوری که در اشعار شاعران معاصر عربی کمتر می توان ردپایی از این اثر را مشاهده نکرد. مساله مرگ خواه به طور مستقیم و خواه به صورت تلویحی، در دیوان شعر عفیفی مطر آشکار است و جلوه های معنایی اش را نشان می دهد. این پژوهش با شیوه توصیفی- تحلیلی بر آن است تا علاوه بر مطرح کردن مصادیق آن، به بررسی و تحلیل خاستگاه و موضوع مرگ در اشعار شاعر بپردازد و نمودهای معنایی اش را به تصویر بکشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سختی ها و ناملایمات زندگی و رهایی از آن، مهم ترین عامل مرگ اندیشی شاعر در سرودن اشعار خود بوده است. و عواملی مانند رهایی ناپذیری از مرگ، رهایی از ظلم و ستم و استبداد حاکم در جامعه، مرگ هراسی و مرگ گریزی، مرگ میان امید و ناامیدی، یاس و ناامیدی، مرگ به عنوان ناجی و گره گشای مشکلات، عطش جاودانگی، عدم غفلت زدگی و پراکندگی هر موضوع و موضوعات مختلف مرگ اندیشی از دیگر عوامل مرگ اندیشی شاعر بوده است.

Keywords:

مرگ , مرگ اندیشی , مصر , محمد عفیفی مطر