ارزیابی ساختار جنگل و خاک و تاثیر آن در تخریب بلوط ایرانی در جنگل های زاگرس

مطالعه حاضر با هدف بررسی ساختار جنگل شناسی و خاک در دو توده ی طبیعی بلوط ایرانی با شدت دست خوردگی و تخریب متفاوت صورت گرفته است. برای رسیدن به این هدف ابتدا پس از جنگل گردشی در جنگل های حوزه ی شهرستان بویراحمد، دو توده ی جنگلی با وضعیت تخریب یافتگی متفاوت، توده ی با درجه ی تخریب بیشتر (رویشگاه مختار) و توده ی کمترتخریب شده (رویشگاه سرآبتاوه) در مجاورت هم به فاصله ی تقریبی ۱۰ کیلومتر انتخاب شدند. نمونه برداری در دو توده ی مورد بررسی به روش تصادفی سیستماتیک با استفاده از شبکه آماربرداری ۲۵۰×۱۵۰ متر صورت گرفت. تعداد ۴۷ قطعه نمونه با مساحت ۱۰۰۰ مترمربع در رویشگاه مختار، و در رویشگاه سرآبتاوه ۵۲ قطعه نمونه برداشت شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد از لحاظ خصوصیات جنگل شناسی تعداد پایه، تعداد جست گروه، تعداد کل جست، ارتفاع کل، ارتفاع تنه، ارتفاع تاج، آشکوب بندی، مساحت تاج و درصد تاج پوشش بین دو منطقه ی مورد مطالعه تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که میانگین ارتفاع کل، ارتفاع تاج و آشکوب بندی در رویشگاه سرآبتاوه بیشتر از رویشگاه مختار بود، اما میانگین پارامترهای تعداد پایه، تعداد جست گروه، تعداد جست، ارتفاع تنه، مساحت تاج و درصد تاج در رویشگاه مختار بیشتر بود. نتایج آنالیز همبستگی ها نشان داد در رویشگاه سرآبتاوه بین ارتفاع از سطح دریا و تعداد جست همبستگی منفی و معنی دار وجود داشت. در رویشگاه مختار بین ارتفاع از سطح دریا با پارامترهای درصد پوشش علفی، قطر برابر سینه، قطر در ارتفاع ۵/۰ متر، سطح مقطع برابر سینه، مساحت تاج و درصد تاج پوشش همبستگی مثبت و معنی دار و با تعداد پایه و تعداد جست گروه و تعداد جست همبستگی منفی و معنی دار وجود داشت. در رویشگاه مختار بین شیب با درصد پوشش علفی، ارتفاع کل، ارتفاع تنه و ارتفاع تاج درخت همبستگی منفی و معنی دار وجود داشت. نتایج کلی این تحقیق نشان می-دهد که در رویشگاه سرآبتاوه که از سال ۱۳۸۲ تحت طرح صیانت جنگل ها به صورت قرق درآمده است، از لحاظ اکثرشاخص های تنوع زیستی و زادآوری وضعیت بهتری را نسبت به رویشگاه مختار نشان می دهد. با توجه به تفاوت ساختار افقی و عمودی در دو توده مورد بررسی می توان نتیجه گیری کرد که مسلما ساختار افقی و عمودی جنگل طی ۱۰ سال قرق جنگل تغییر محسوسی نمی کند و این تفاوت در ساختار افقی و عمودی دو توده مورد بررسی به تفاوت های طولانی مدت در دو توده برمی گردد، که این تفاوتها ممکن است تفاوتهای رویشگاهی و یا دخالتهای انسانی باشند.

Keywords:

واژه های کلیدی: ساختار جنگل , خاک , توده ی تخریب شده , توده ی کمترتخریب شده , بلوط ایرانی