برآورد سرعت و زمان سیلاب با استفاده از هیدروگراف واحد، بر اساس خطوط هم پیمایش زمانی (مطالعه موردی حوضه خیاو چای)

در حوضه خیاوچای، به جهت نزدیکی ایستگاه هیدرومتری و نقطه خروجی به حریم و مرکز شهر؛ این منطقه مرتبا در معرض سیل قرار می گیرد. با توجه به اهمیت پیش بینی زمان و سرعت جریان در برآورد سیلاب و نقشی که سیلاب ها در تخریب تاسیسات، ابنیه آبی و اماکن مسکونی حوضه خیاوچای دارند، لذا هدف پژوهش حاضر، شبیه سازی جهت جریان با استفاده از مدل رقومی زمین، تجزیه و تحلیل میدان سرعت، تخمین مدت زمان رسیدن سیل به نقطه خروجی و استخراج هیدروگراف واحد در حوضه خیاوچای مشکین شهر، می باشد. در این تحقیق مدل های رقومی ارتفاعی(DEM) ماهوارهAlos سنجنده Palsar با قدرت تفکیک (۱۲.۵ m) از سایت (ASF NASA) و سایت (USGS) آمریکا اخذ و پس از شناسایی و پر کردن سینک ها مورد مطالعه قرار گرفت. لازم به ذکر است به جهت دقت در خروجی داده ها از نرم افزار های ARC GIS PRO ,ENVI ,PYTHON بهره گرفته شد. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، از از داده های ایستگاه هیدرومتری واقع در خروجی حوضه استفاده شد. سپس به ترتیب نسبت به ترسیم حوضه ابخیز، ارزیابی جهت جریان، ایجاد نقشه خطوط هم زمان، برآورد شیب و سرعت و زمان تخلیه آب، ایجاد شبکه وزنی، ایزوکرونه و نهایتا هیدروگراف واحد در زمان اقدام گردید. نتایج نشان داد، زمان لازم برای رسیدن جریان آب به خروجی از ۰ ثانیه (بارانی که بر خود خروجی می بارد) تا ۶۸۰۰۰ ثانیه (در طول ۱۷ ساعت)، متغیر است. در این صورت مناطق صاف و هموار در نزدیکی حوضه با بیشترین زمان و کمترین سرعت و همینطور در مراتع در سمت شمال شرقی با کمترین زمان و بیشترین سرعت به نقطه خروجی ابخیز می رسد. با توجه به پیش بینی زمان و سرعت سیل در تخلیه اب، نتایج پژوهش حاضر، می تواند به مراجع ذی ربطه، در امر برنامه ریزی، پاسخ گویی موثر و اقدامات دقیق نسبت به حوادث احتمالی سیل در سطح حوضه، کمک کند.

Keywords:

رواناب , مدل رقومی ارتفاعی , ایزوکرون , سرعت جریان