انواع قتل با تاکید بر نظر امام مالک و مسولیت پزشک

قتل در فقه اسلامی دارای تقسیمات گوناگون است؛ امام مالک قتل را به عمد محض و خطای محض تقسیم کرده است و مصداق دیگری برای آن قائل نیست. در دسته بندی دیگر قتل را به عمد، شبه عمد و خطای محض تقسیم می کنند؛ این تقسیم بندی یا تقسیم ثلاثی قتل بین فرق فقهی اسلامی از شهرت بیشتری برخوردار است. فقهای شیعه امامیه بر اساس همین تقسیم بندی قتل را مطالعه و ارزیابی کرده اند. گروه بندی دیگر برای قتل، آن را به چهار نوع تقسیم می کند و مصداق چهارمی را به عنوان جاری مجرای خطای محض افزوده اند؛ مانند قتل که توسط شخص خواب یا به تسبیب انجام می گیرد. برخی از فقها قتل به تسبیب را از عنوان جاری مجرای قتل خطای محض خارج ساخته و به آن عنوان قتل جنایت به تسبیب داده اند و انواع قتل را پنج نوع به حساب آورده اند. یکی از حوزه های که تقسیم بندی قتل در آن تاثیرگذار است، مسئولیت پزشک است. قتلی که در اثر رفتار پزشک واقع می شود از نظر ماهوی در قلمرو شبه عمد قرار می گیرد و دیه آن به عهده شخص پزشک است؛ اما با توجه به نظر امام مالک، باید آن را عمد دانست. بااین حال با توجه به ادله خاص و رعایت برخی شرایط، پزشک در قبال رفتار خود مسئولیت کیفری و مدنی ندارد. مشهور فقهای امامیه عدم ضمان پزشک را مشروط به اخذ برائت کرده اند، ولی فقهای مذاهب اهل سنت، چنین شرطی را ضروری نمی دانند. تحقیق حاضر که از روش توصیفی تحلیلی بهره می گیرد، مطالب آن در سه بخش سامانه یافته است؛ ابتدا به تقسیم بندی های گوناگون قتل پرداخته، سپس نظر مالک را می کاود و درنهایت مسئولیت پزشک را بررسی کرده است.

Keywords:

انواع قتل , فقه اسلامی , فقه مالکی , پزشک , مسئولیت پزشک