ارزیابی مقدماتی تحمل به تنش شوری در برخی از ارقام بومی و پایه های هیبرید انگور در شرایط درون شیشه ای

با توجه به گستره کشت انگور در مناطق خشک دنیا، تنش شوری یکی از تنش­های محیطی مهم در رابطه با کشت این محصول است که تولید آن را در ایران نیز محدود می کند. بنابراین، این پژوهش با هدف ارزیابی مقدماتی و مقایسه واکنش سه رقم محلی انگور بیدانه سفید، بیدانه قرمز، شاهرودی و سه پایه هیبرید H۴، H۶ و Kober۵BB در پاسخ به تنش شوری به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار در شرایط درون شیشه­ای در پژوهشکده میوه ­های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، کرج، در سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ انجام شد. ارزیابی اثر شوری (کلرور سدیم) به منظور تعیین متحمل­ ترین رقم یا پایه در چهار غلظت صفر (شاهد)، ۲۵، ۵۰ و ۷۵ میلی­ مولار انجام شد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر سطوح شوری بر ژنوتیپ ­های مورد بررسی بر کلیه صفات رویشی از جمله رشد طولی شاخه­ چه­ های درون شیشه، تعداد برگ به ازای شاخه­ چه و توسعه برگ معنی دار بود. اغلب این خصوصیات در سطح تنش ملایم نمک، تا ۲۵ میلی­مولار، افزایش و در غلظت­ های ۵۰ و ۷۵ میلی مولار که غلظت­ های تعیین ­کننده برای بافت ­های گیاهی برای تحمل به تنش شوری می­ باشند، کاهش نشان داد. بر اساس این خصوصیات، پایه هیبرید H۶ و رقم شاهرودی دارای برتری نسبی بودند که ارزیابی میزان کلروفیل کل برگ و حفظ آن تا حدود دو و ۰/۵میلی­ گرم به ازای هر گرم برگ، به ترتیب در پایه هیبرید H۶ و رقم شاهرودی، موید خصوصیات رشدی مورد ارزیابی بود. ارزیابی میزان پروتئین کل و پرولین کل برگ نشان داد که میزان پروتئین کل در همه ارقام و پایه­ ها با افزایش شدت تنش شوری روند صعودی داشت. لیکن میزان پرولین کل، ارتباط مناسبی با تحمل بالاتر پایه هیبرید H۶ و رقم شاهرودی به تنش شوری کلرور سدیم در غلظت ۷۵ میلی­ مولار نشان داد.

Keywords:

انگور , کلرور سدیم , میزان پروتئین کل , میزان پرولین کل , کشت بافت