مطالعه کیفی عوامل موثر بر تخریب باغها در شهر مشهد از منظر توسعه پایدار

با توجه به رشد سریع جمعیت در کلانشهرها و افزایش توسعه شهری و ساختوساز، پهنه های طبیعی و فضاهای سبز موجود در بافت این شهرها به طور چشمگیری کاهش یافته است. موضوع باغات درون شهری و فضای سبز در شهر مشهد موضوعی مهم و استراتژیک است و به جرات میتوان گفت که بخشی از هویت شهری مشهد با مسئله فضای سبز و بهویژه باغات داخل شهر پیوند داشته است. شیوه مواجهه با باغهای درون شهری در کلانشهر مشهد، یکی از مسائل چالشبرانگیز در حوزه معماری و شهرسازی بوده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش (توصیفی- تحلیلی) و جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای، مشاهده و عملیات میدانی به بررسی فرایند و عناصر تشکیل دهنده تخریب باغها در محدوده بافت پیرامونی حرم مطهر از منظر توسعه پایدار بپردازد و میزان هماهنگی و یا عدم هماهنگی آن با این نوع توسعه در طی دوره های پیش از پهلوی، پهلوی و معاصر را مورد مطالعه قرار دهد. برای دستیابی به این هدف، نقش باغهای درون شهری در طول تاریخ با توجه به ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی مورد توجه توسعه پایدار به اجمال بررسی شده است. حاصل این مطالعه نشانگر برخی از ناهماهنگیها در برخی معیارهای توسعه پایدار بوده و حرکتی غیرپایدار و در جهت تخریب فضاهای سبز را نشان میدهد. در نظر نگرفتن پایداری شهری و مشکلات کالبدی و زیستی آن زمینهساز مسائل و مشکلاتی شده است. از جمله اینکه بیشترین تعداد نمونه های مورد بررسی در جهت تغییر کاربریهای باغات و فضاهای سبز شهری، بدون در نظر گرفتن دید سیستمی و همه جانبهنگر در کلیت شهر و عدم توجه به مسائل اجتماعی، فرهنگی شهر بوده است. این عامل همچنین باعث عدم تعادل در نظام کاربری اراضی شهری شده و اثرات مخربی در برنامهریزی شهری و منطقه ای ایجاد کرده است.

Keywords:

تخریب باغها , فضای سبز , تغییر کاربری , توسعه پایدار , مشهد.