مبانی و ویژگی های معماری و شهرسازی اسلامی از منظر عرفان اسلامی

Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 26

This Paper With 33 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIM-10-19_011

تاریخ نمایه سازی: 4 تیر 1403

Abstract:

عرفان اسلامی که مبتنی بر عشق حقیقی و جمال است، می تواند در هنر اسلامی ازجمله معماری و شهرسازی اسلامی تجلی یابد. این عشق و تجلی عارفانه که ریشه در جمال و زیبایی خداوندی دارد، در آیات و روایات شیعه و ادبیات و اشعار عرفای مسلمان تاکید شده است. عرفان اسلامی و تجلی عارفانه عشق الهی در معماری و شهرسازی اسلامی دارای ویژگی هایی همچون معنویت، نمودی از بهشت، وحدت و کثرت، آرامش بخشی، هماهنگی و تنوع است. امری که شهرسازی و شهرهای معاصر با الگوگیری از شهرسازی غربی، قرابت چندانی با عرفان اسلامی و عشق و زیبایی ندارند. ازاین رو، هدف این مقاله تبیین مبانی و ویژگی های معماری و شهرسازی اسلامی از منظر عرفان اسلامی است که با روش تحقیق توصیفی و تحلیل محتوای متون و استدلال منطقی با رویکرد میان رشته ای و کیفی انجام می شود. از منظر عرفان اسلامی، بر مبنای آیه شریفه «خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد» معماری و شهرسازی اسلامی می تواند نمودی از بهشت را در شهرهای اسلامی متجلی کند. تجلی عارفانه با ویژگی های معنویت، وحدت و کثرت، سلسله مراتب، هندسه اسلامی و تکریم طبیعت، در مکان هایی همچون مساجد، آرامگاه ها، باغ های ایرانی و خانه ایرانی نمود می یابد. عرفان اسلامی که مبتنی بر عشق حقیقی و جمال است، می تواند در هنر اسلامی ازجمله معماری و شهرسازی اسلامی تجلی یابد. این عشق و تجلی عارفانه که ریشه در جمال و زیبایی خداوندی دارد، در آیات و روایات شیعه و ادبیات و اشعار عرفای مسلمان تاکید شده است. عرفان اسلامی و تجلی عارفانه عشق الهی در معماری و شهرسازی اسلامی دارای ویژگی هایی همچون معنویت، نمودی از بهشت، وحدت و کثرت، آرامش بخشی، هماهنگی و تنوع است. امری که شهرسازی و شهرهای معاصر با الگوگیری از شهرسازی غربی، قرابت چندانی با عرفان اسلامی و عشق و زیبایی ندارند. ازاین رو، هدف این مقاله تبیین مبانی و ویژگی های معماری و شهرسازی اسلامی از منظر عرفان اسلامی است که با روش تحقیق توصیفی و تحلیل محتوای متون و استدلال منطقی با رویکرد میان رشته ای و کیفی انجام می شود. از منظر عرفان اسلامی، بر مبنای آیه شریفه «خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد» معماری و شهرسازی اسلامی می تواند نمودی از بهشت را در شهرهای اسلامی متجلی کند. تجلی عارفانه با ویژگی های معنویت، وحدت و کثرت، سلسله مراتب، هندسه اسلامی و تکریم طبیعت، در مکان هایی همچون مساجد، آرامگاه ها، باغ های ایرانی و خانه ایرانی نمود می یابد.

Keywords:

عرفان اسلامی , معنویت , معماری و شهرسازی اسلامی , کمال , آرامش

Authors

اصغر مولائی

دانشیار، شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • * قرآن کریم ...
  • آل رسول، سوسن (۱۳۸۵). عشق در عرفان اسلامی از دیدگاه عبدالرحمن جامی. نشریه ...
  • ابن سینا، حسین­بن عبدالله (۱۳۶۴). رساله اضحویه. ترجمه حسین خدیوجم. ...
  • ابن عربی، محی الدین (۱۴۰۰). فتوحات مکیه. جلد چهارم. بیروت: ...
  • ابن عربی، محی الدین (۱۳۹۳). شرح فصوص الحکم خوارزمی. تهران: ...
  • اردلان، نادر و لاله بختیار (۱۳۹۰). حس وحدت. ترجمه ونداد ...
  • الکساندر، کریستوفر و چرمایف، سرگی (۱۳۷۱). کتاب عرصه های زندگی ...
  • بیکن، ادموند (۱۳۷۶). طراحی شهرها. ترجمه فرزانه طاهری. وزارت مسکن ...
  • پازوکی، معصومه، خدا بخش اسدالهی. علیرضا نیکویی و هاشم­پورسبحانی. توفیق ...
  • پهلوان، مریم، تورج عقدایی، حسین آریان و حیدر حسنلو (۱۴۰۱). ...
  • تیبالدز، فرانسیس (۱۳۸۵). شهرهای انسان­محور بهبود محیط عمومی در شهرهای ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۲). تحریر تمهیدالقواعد. تهران: الزهراء ...
  • حافظ شیرازی، شمس­الدین محمد (۱۳۲۰). دیوان حافظ. به اهتمام محمدقزوینی ...
  • حرعاملی، محمدبن­حسن (۱۳۹۳). کلیات احادیث قدسی. ترجمه کریم فیضی. جلد ...
  • حکمت، نصرالله (۱۳۸۷). حکمت و هنر در عرفان ابن عربی. ...
  • حبیبی، سید محسن. اهری، زهرا (۱۳۸۰). مکتب اصفهان در شهرسازی. ...
  • حسن­وندی، سارا، منیر السادات پورطولمی و منیره سیدمظهری (۱۴۰۱). جایگاه ...
  • رهنورد، زهرا (۱۳۸۲). تجلی عشق بر نگارگری ایرانی اسلامی. فصلنامه ...
  • شبستری، شیخ محمود (۱۴۰۰). گلشن راز. چاپ اول. تهران: انتشارات ...
  • شجاری، مرتضی (۱۳۸۸). آفرینش بر اساس عشق و قاعده الواحد ...
  • عناقه، عبدالرحیم، محمودیان، حمید، و صابری­زاده، رقیه (۱۳۹۳). ارتباط عرفان ...
  • فرغانی، سعیدالدین سعید (۱۳۹۹). مشارق الدراری. با مقدمه سید جلال­الدین ...
  • قمشه­ای، محمدرضا (۱۳۹۴). مجموعه آثار حکیم صهبا. چاپ اول. تهران: ...
  • طبیبیان، منوچهر و نصیبه چربگو (۱۳۹۰). بازتاب اصل سلسله مراتب ...
  • کعیان حسینی، مهناز، مریم بختیار و علی یارحسینی (۱۴۰۲). بررسی ...
  • گوتن، آندره (۱۳۵۸). شهرسازی در خدمت انسان، ترجمه ­و تلخیص ...
  • لینچ، کوین (۱۳۸۴). تئوری شکل شهر خوب. ترجمه سیدحسین بحرینی، ...
  • مولوی، جلال­الدین بلخی (۱۳۹۷). مثنوی معنوی. چاپ هفتم، تهران: انتشارات ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۹۰). مجموعه آثار شهید مرتضی مطهری، چاپ هفتم، ...
  • مهدی­نژاد، جمال­الدین، مرضیه آزادارمکی، امیر حسین شیردل، سمانه سلامتی (۱۴۰۲). ...
  • ملاصدرا (۱۳۶۱). تفسیر قرآن کریم. به کوشش محمد خواجوی، جلد ...
  • ملاصدرا (۱۹۹۰). الحکمه المتعالیه. چاپ سوم. بیروت: دار احیاء التراث ...
  • ملاصدرا (۱۳۸۱). اسفار اربعه. جلد ششم. تهران: انتشارات بنیاد حکمت ...
  • ملاصدرا (۱۳۸۱). شرح بر زاد المسافر. چاپ سوم. قم: انتشارات ...
  • میرداماد، میرمحمدباقر (۱۳۹۶). القبسات، به اهتمام مهدی محقق. چاپ سوم. ...
  • نقره­کار، عبدالحمید (۱۳۸۷). درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و ...
  • Appleyard, D. & Jacobs, A. (۱۹۸۷). Toward an Urban Design ...
  • Carmona, M. Heath, T. Oc, T., Tiesdell, S. (۲۰۰۳). Public ...
  • نمایش کامل مراجع