Evaluation of the sustainability of mountain rural settlements in Islam district of Talesh county

علیرغم قدمت استقرار جمعیت در کوهستان ها, سکونتگاه های روستایی این عرصه در بسیاری از مناطق دچار کاهش جمعیت شده و یا خالی از سکنه می گردند. بنابراین بررسی علل ناپایداری روستاهای کوهستانی برای برنامه ریزان آمایش سرزمین بسیار حائز اهمیت است. بنابراین هدف اصلی تحقیق درک چگونگی و علل ناپایداری سکونتگاه های روستایی بخش اسالم شهرستان تالش, تحولات و تغییرات جمعیت و توزیع جغرافیایی آنها است که علیرغم ویژگی های طبیعی و اجتماعی- اقتصادی مساعد, طی دو دهه ی اخیر با کاهش جمعیت روبرو بوده اند. روش تحقیق مبتنب بر ابزارهای تحلیل فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است که بوسیله آن متغیرهای تاثیرگذار در پایداری یا ناپایداری روستاها در محدوده تحقیق را بصورت لایه های مکانی در آورده و با نقشه های موضوعی, نحوه استقرار روستاها را نسبت به حریم هر یک از ۷ متغیر ارتفاع, آب و هوا, قابلیت اراضی, شیب, فاصله از گسل, فاصله از رودها و فاصله از راه ها تبیین می کند و سرانجام از تلفیق حریم های متغیرها به ایجاد یک نقشه رستری تلفیقی در نرم افزار ArcMap می پردازد. تا بدین وسیله محدوده های پایدار و ناپایدار قلمرو تحقیق بویژه عرصه کوهستانی آن مشخص شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که علیرغم وجود آب و هوای معتدل, منابع آب فراوان و خاک حاصلخیز منطقه که زمینه پویایی روستاها را فراهم می آورد. روستاهای کوهستانی نسبت به  سکونتگاه های جلگه ای ,دره ای و کوهپایه ای, دچار ناپایداری شده اند. بنابراین پیشنهاد میشود که با در نظر گرفتن تنگناهای گوناگون اکولوژیکی و کالبدی- فضایی و توانمندی ها و ظرفیت های ناحیه, عرصه های پایدار کوهستانی شناسایی شده و با تقویت زیرساخت های لازم زمینه تثبیت جمعیت و استقرار سکونتگاه های پایدار در آنها فراهم شود.

Keywords:

Instability of rural settlements Assalem District , Mountainous areas , Plain areas , ناپایداری سکونتگاه های روستایی , بخش اسالم , عرصه های کوهستانی , عرصه جلگه ای