انرژی در برنامه های توسعه: تحلیل محتوا از دیدگاه راهبرد نوآوری و توسعه پایدار

دستیابی به اقتصاد پایدار نیازمند دستیابی به منابع پاک، قابل اعتماد، مقرون به صرفه و کافی انرژی است. این امر بدون نوآوری و بهبودهای مستمر ممکن نیست. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف تحلیل محتوای اسناد قوانین برنامه توسعه کشور ایران از منظر توسعه پایدار و راهبرد نوآوری در صنعت انرژی انجام شده است. این پژوهش از روش کیفی بهره برده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی - تحلیلی محسوب می شود. در پژوهش حاضر از تحلیل محتوای کمی رابطه ای با تحلیل هم جواری استفاده قرار گرفته است. به منظور انجام فرایند کدگذاری از نرم افزار مکس کیودی ای نسخه ۲۰ استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، اسناد قوانین برنامه توسعه کشور ایران بودند. پژوهش حاضر تمام جامعه آماری را موردمطالعه قرار داده است. ازاین رو نیازمند نمونه گیری نبوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، نگارش و تدوین برنامه های توسعه در ایران عمدتا حول محور رشد اقتصادی بوده است. به بیان دیگر، در برنامه های توسعه ایران مفاهیم مرتبط با فراگیری اجتماعی و حفظ محیط زیست مغفول مانده است. شواهد نشان می دهد برنامه های توسعه ایران توجه معناداری به انرژی های فسیلی در مقابل انرژی های تجدیدپذیر داشته اند. این امر علاوه بر مخاطرات محیط زیستی می تواند تهدیدی جدی برای امنیت انرژی در ایران باشد. یافته ها نشان می دهد علی رغم توجه نسبتا بالای برنامه های توسعه ایران به مفهوم فناوری، مفهوم نوآوری چندان موردتوجه قرار نگرفته است. ضمنا تاکید بر نوآوری فناورانه می تواند سبب غفلت از منافع نوآوری های غیرفناورانه شود.

Keywords:

تحلیل محتوا , توسعه پایدار , نوآوری , راهبرد نوآوری , صنعت انرژی