بررسی عوامل اقتصادی موثر بر تقاضای گاز خانگی در ایران

در این مطالعه از الگوی خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی و مدل تصحیح خطا جهت برآورد تابع تقاضا در طی سال های ۱۳۹۴-۱۳۷۷ استفاده می­شود. نتایج نشان می­دهد که در کوتاه مدت و بلندمدت جانشینی بین برق و گاز طبیعی در بخش خانگی وجود دارد اما مقدار کشش قیمتی تقاضا نسبت به قیمت برق کمتر از ۵/۰ است، این نتیجه بیانگر این است که تغییرات قیمت برق تاثیر کمی روی مصرف گاز طبیعی دارد. همچنین کشش پذیری تقاضای گاز طبیعی در بلندمدت نسبت به قیمت آن بیشتر از کوتاه مدت و در هر دو مورد بی­کشش برآورد شده است. در بلندمدت کشش قیمتی گاز طبیعی ۷۰۸/۰- برآورد شده است، این متغیر در بین سایر متغیرها بیشترین تاثیر را در مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی دارد. کشش های درآمدی نشان می­دهد که گاز طبیعی در کوتاه مدت و بلندمدت کالای ضروری محسوب می­شود. نتایج مدل تصحیح خطا نشان داد که ضریب آن در کوتاه مدت ۴۰۱/۰- به دست آمده و با اطمینان بسیار بالایی معنادار بوده و علامت آن نیز مورد انتظار منفی شده است. ضریب تصحیح خطا (۷۲/۰-) نشان دهنده سرعت تعدیل نسبتا بالاست. بر اساس این ضریب ۷۲ درصد از بی تعادلی برای گاز طبیعی در هر دوره تعدیل می­شود. در پایان می­توان گفت که واقعی کردن قیمت­ها و تعرفه­های برق و گاز طبیعی، ایجاد الزام برای عایق کاری و استاندارسازی ساختمان ها و همچنین لوازم گازسوز، تغییر الگویی مصرف با فرهنگ سازی مصرف و ترویج درست مصرف کردن گاز طبیعی می توانند راهکارهای مناسبی برای متعادل کردن مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی باشند.

Keywords:

Economic factors , autoregressive model , gas , economic factors affecting demand , domestic gas demand , عوامل اقتصادی , الگوی خودرگرسیونی , گاز خانگی , عوامل اقتصادی موثر بر تقاضا , تقاضای گاز خانگی