تاثیر نهادها و منابع طبیعی بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (رهیافت الگوهای فضایی در داده های تابلویی)

داشتن رشد اقتصادی مطلوب همواره یکی از اولویت­های هر نظام اقتصادی بوده است. در این میان، اقتصاددانان سعی نموده­اند با تعیین عوامل موثر بر رشد اقتصادی، این هدف را محقق سازند. در ابتدا بیشترین تاکید بر سرمایه فیزیکی و نیروی کار و فراوانی منابع طبیعی بود. اما بتدریج عوامل نهادی از جمله مدیریت منابع طبیعی نیز به عنوان تعیین کننده رشد اقتصادی مطرح شدند. در همین راستا در این مطالعه تاثیر نهادها و بهبود مدیریت منابع طبیعی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا طی سال­های ۱۹۹۶-۲۰۱۸ با بهره­گیری از الگوهای رگرسیون فضایی بررسی شد. نتایج تخمین مدل بیانگر تاثیر مثبت و معنی­دار متغیر بهبود مدیریت منابع طبیعی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی است. همچنین تاثیر متغیرهای انباشت سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی، انباشت سرمایه­گذاری خارجی و ثروت­های طبیعی بر رشد اقتصادی، مثبت و معنی­دار است. علاوه بر این، اثر مجاورت و همسایگی نیز در خصوص تاثیر نهادها بر رشد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه تایید شد.

Keywords:

Institutions , Recourses Management Improvement , Economic Growth , MENA Countries , Spatial Panel Data , رشد اقتصادی , نهادها , بهبود مدیریت منابع طبیعی , کشورهای منطقه منا , رهیافت الگوهای فضایی در داده های تابلویی